ပညာမလင္းနိဳင္

နယ္ၿမိဳ႕ေတြအမ်ားစုမွာ အရပ္လူေနအိမ္ RCC Buildings ေတြေဆာက္ၾကတဲ့အခါ အင္ဂ်င္နီယာႀကီးၾကပ္မပါ။ အင္ဂ်င္နီယာ Archi-design, structure design တို႔မပါဘဲ ပန္းရံ၊ လက္သမား၊ သံခ်ီသဲေကြးဆရာမ်ားႏွင့္သာ ေဆာက္ေလ့႐ွိသည္။ သူတို႔၏ ခံယူခ်က္မွာ ပညာ႐ွင္အတြက္ကုန္က်စရိတ္ကို မခံခ်င္ၾကသျဖင့္ အပိုကုန္တာပါပဲ၊ အင္ဂ်င္နီယာမပါလည္း ဘာမွမျဖစ္ဘူး။ ဘိလပ္ေျမပိုထည့္၊ သံေခ်ာင္း ပိုထည့္ရင္ ခိုင္တာပါပဲ လို႔ ေျပာၾက၏။ ထိုအေတြးကို ေလဘာေခါင္းေဆာင္ေတြကလည္း ေထာက္ခံ အားေပးၾကျပန္၏။

အရပ္က ကိုယ့္အိမ္ကိုယ္ေဆာက္တာ အင္ဂ်င္နီယာမပါလည္း ရေပမယ့္ ဌာနဆိုင္ရာတစ္ခုအတြက္ အေဆာက္အဦးေဆာက္မယ္ဆို အင္ဂ်င္နီယာ ပါကို ပါၾကရသည္။ ေဆာက္လုပ္မည့္ဌာနမွာ အင္ဂ်င္နီယာမ႐ွိလၽွင္ Tender ေခၚ၍ ေဆာက္ၾကရသည္။ ဌာနမွာ အင္ဂ်င္နီယာ႐ွိလၽွင္ ေဆာက္လုပ္မည့္ ဒီဇိုင္းကို ကိုယ္တိုင္ဆဲြၿပီး အထက္ဌာနကို အတည္ျပဳခ်က္ ယူရ၍ ေဆာက္လုပ္ၾကသည္။

တစ္ေလာက ဌာနတစ္ခုက ၂ထပ္ RC ႐ုံး ပႏၷက္႐ိုက္တာ ဖိတ္လို႔ သြားၾကည့္သည္။ ဌာနအင္ဂ်င္နီယာက ဆဲြေသာ ဒီဇိုင္းျဖစ္သည္။ drawing ကိုၾကည့္ၿပီး သူတို႔အေတြ႕အၾကံဳနဲ႔ ပညာကို ခ်ီးၾကဴးမိသည္။ drawing က ျဖစ္ကတတ္ဆန္း အလြန္ႏိုင္သည္။
ေပ ၄၀၊ ၅၀ ပတ္လည္ RC ၂ထပ္ကို Footing ေတြအားလုံးက 3 ft ပတ္လည္ႏွင့္ d က 9 in ပဲ design လုပ္ထားသည္။ ကြ်န္ေတာ္က မေနႏိုင္၍ အျပင္ပတ္လည္ေတြကို 4ft ပတ္လည္ေလာက္လုပ္ၿပီး၊ continuous support column ေတြကို 5ft or 6ft ပတ္လည္လုပ္လိုက္ပါလို႔ ေျပာခဲ့သည္။

RC အေဆာက္အဦတစ္ခု ေဆာက္ေတာ့မယ္ဆို foundation က အလြန္အေရးႀကီးသည္။ foundation မွာမွ Footing သည္ အေရးအပါဆုံးျဖစ္၏။ အေဆာက္အဦတစ္ခုလုံး၏ superstructure ႐ွိ members အားလုံး၏ အေလး၀န္ကို တိုင္ေတြက ထမ္းထားၿပီး ထို၀န္အားလုံးကို ေအာက္ခံေျမႀကီးေပၚကို Load transfer လုပ္ေပးရတာက Footings ေတြပါ။ ဒါေၾကာင့္ Footing မွာ ျပႆနာရွိရင္ အေဆာက္အဦႀကီး တစ္ခုလုံး ထိခိုက္ႏိုင္ပါတယ္။

ကြ်န္ေတာ္သည္ structure engineer မဟုတ္ပါ။ structure ပိုင္းလည္း မကြ်မ္းက်င္ပါ။ သို႔ေသာ္ construction engineer သည္လည္း structure ကို စိတ္၀င္စားၿပီး အနည္းအက်ဥြ္း သိထားဖို႔ လိုပါမည္။ အခု ကြ်န္ေတာ္ အေဆာက္အဦတစ္ခုရဲ႕ Footing ကို အၾကမ္းဖ်င္း ခန္႔မွန္းတြက္ခ်က္တာကို တင္ျပပါမည္။
RC ႏွစ္ထပ္အတြက္ column က ထမ္းမည့္ ၀န္ကို တန္(၆၀) ထားတြက္ပါမည္။ တန္(၆၀) သည္ နမူနာတြက္ရန္ (Dead Load; Roof slab, Floor slab, Beams, Column တို႔၏ concrete unit weight မ်ား၊ Brick partition wall weight မ်ား၊ Live Loads) ကို ခန္႔မွန္းယူထားျခင္းျဖစ္သည္။ ထို တန္(၆၀)သည္ ultimate stress အျဖစ္ design လုပ္ျခင္းျဖစ္ၿပီး allowable သည္ ထိုထက္ ေလ်ာ့ေပမည္။

Design Information

Column = 12" × 12"
Point Load = 60 tons
Inset = 2.5"
Sp = 150 psi
Soil bearing capacity = 1.5 ton/sqft
ဗန္းေမာ္မွာ ကြ်န္ေတာ္ေဆာက္ခဲ့ဘူးေသာ ၃ထပ္ႏွင့္အထက္ အေဆာက္အဦမ်ားကို Soil test စမ္းရာတြင္ sbc result 1.4 မွ 1.7 အတြင္း ရသည့္အတြက္ 1.5 ton/sqft ကို ယူပါသည္။

အထက္ပါအခ်က္မ်ားျဖင့္ Square Footing ကို design လုပ္ပါမည္။

L = root of W/ Pb = 60/1.5 = 6.32' , Say 6'-6"

Footing size သည္ 6'-6" × 6'-6" ျဖစ္မည္။ အထူကို ဆက္ရွာမည္။

df = W/4D Sp (L^2 - D^2/L^2)

   = 60 × 2240/ 4 × 12 × 150 ( 78^2 - 12^2 / 78^2)
   = 19.1 in say, 20 in

Inset = 2.5 in
Effective d = 20 - 2.5 = 17.5 in

Effective d ကို checking လုပ္ဖို႔

M = W/8 ( L - D )

    = 60 × 2240/8 ( 78 - 12 )

    = 1108800 lb-in

Check for eff depth,

 d = root of M/ QL =  root of 1108800/126 × 78
    = 10.62 in < 17.5 in 

Use 17.5", it is safe.

ေနာက္တစ္ဆင့္က At = M/ fs j d formula နဲ႔ steel area ႐ွာၿပီး steel diameter နဲ႔ ထည့္ရမယ့္ အေခ်ာင္းေရကို ရွာလို႔ ရပါၿပီ။

ေအာက္ပါပုံေတြက ၃ထပ္ RC တစ္လုံးရဲ႕ ခန္းဖြင့္နဲ႔ structure engineer ကိုအပ္ၿပီး design လုပ္ထားတဲ့ details footing ပုံေလးေတြကို ႏိွုင္းယွဥ္ေလ့လာဖို႔ တင္ျပေပးလိုက္ပါတယ္။

အေတြးတစ္ခု အျမင္တစ္ရပ္ရပါေစဆိုတဲ့ ေစတနာနဲ႔ တင္ျပျခင္းသာျဖစ္ပါသည္။
Crd to op
photo : google