NOIZ; dijital reklamcılık sektöründe yaşanan sıkıntılara bir çözüm olarak geliştirilmiş, bu alanda üretilen bilginin güvenliğini ve doğruluğunu blockchain ve yapay zekâ (AI) teknolojilerinden yararlanarak sağlayacak olan bir reklam ağıdır.

1. GİRİŞ

Reklam ve pazarlama sektörü birçok aktörün içerisinde olduğu ve her yıl milyarlarca doların döndüğü ciddi bir piyasa. Dijital reklamcılık ise ayrı bir yere sahip bu sektörde. Tükettiğimiz gıda maddelerinden elektronik eşyalara kadar çok geniş yelpazede birçok ürün tasarlandıktan sonra müşterinin ilgisini çekebilmek ve yapılan yatırımın geri dönüşümünü alabilmek için reklamcılara verilir. Reklamcılar ise bu reklamı belli alanlarda, konumuz itibariyle de özellikle dijital reklam piyasasını elinde bulunduran yayıncılara gönderirler.

Yayıncıları aynen sokaklardaki reklam panolarına benzer şekilde dijital dünyada, web sayfalarında reklam panoları olan kişiler olarak düşünebiliriz. Bu noktada reklam verenin beklentisi belli bir süre içerisinde belli bir kitleye ulaşmak ya da belli bir süre panoda kalmak olabilir. Bunun karşılığında yayıncı bir ücret alır ve bu reklamı kendi alanlarında yayınlar. Bu noktada tüketiciler olarak bizler devreye girer ve bu reklamlara tıklayarak, email adreslerimizi bırakarak ya da belli formlar doldurarak bu sektöre veri sağlarız. Döngü bu şekilde devam eder gider. Tabi işler bahsettiğimiz şekilde güvenilir, şeffaf ve hileden uzak bir şekilde yürüyorsa.

Yapılan araştırmalara göre dijital medyanın 237 milyar dolarlık yıllık hacimle, global reklam harcamalarında %40’lık bir payı olduğunu görüyoruz. Bu rakamın 2020 yılında 291 milyar dolar olması bekleniyor. Bu rakamlar hem pastanın büyüklüğünü hem de pastadan çalmaya çalışanlar için ne kadar teşvik edici olduğunun da bir göstergesi.

2. PROBLEM NEDİR?

Dijital reklamcılık piyasası Reklam Verenler, Yayıncılar ve Tüketiciler olmak üzere başlıca üç sacayağı olan bir sektör. Yani harcama, ödeme ve veri trafiği bu aktörler arasında gerçekleşiyor. Şimdi sektördeki problemlerin bu aktörlere bakan yönleriyle analiz edelim.

2.1. Reklam Verenler İle İlgili Problemler

2018 yılında 237 milyar dolar olarak gerçekleşen dijital reklam piyasasında reklam verenler tarafından ürün tanıtımı vb. reklam faaliyetler için yayıncılara ve Reklam Platformlarına yapılan yüksek yatırımların geri dönüşümü alınamamaktadır. Bunun başlıca nedeni ise yayıncılar tarafından yayınlanan dijital reklamlar üzerinde spam bot programlar tarafından gerçek insan davranışlarını taklit ederek otomatik işlem yapılması, fake tıklamalar, sahte etkileşimler ile reklam verenler yanıltılmaktadır.

Örnek üzerinden gidelim. Reklam veren firma, yayıncıya ulaşarak ürünün reklamını alarak 10000 tıklanma ya da etkileşim karşılığında tıklama başına belli bir ödeme yapar. Yayıncı reklamı belli platformlarda yayınlar. Ancak tıklama işlemleri için spam bot programlar kullanılır. Reklam veren sonuç olarak 10000 kişiye ulaştığını düşünür ancak etkileşimler sahte olduğu için yatırımın geri dönüşümü hiçbir zaman alınamayacaktır. Buna ek olarak, tıklanma gerçek insanlar tarafından yapılmadığı için toplanan veriler de sahtedir ve bunlar üzerinden yapılan ekstra reklamcılık faaliyetleri de işe yaramayacaktır.

Bahsettiğimiz dolandırıcılık faaliyetleri nedeniyle Juniper Research tarafından yapılan araştırmada maliyetin 2018 yılında 19 milyar dolar civarında olduğu tahmin edilmektedir. Böylece reklam verenler;

• Yayıncı platformları üzerindeki reklamları ile ilgili olarak Spam bot ile yapılan fake tıklamalar ve sahte etkileşimler nedeniyle hem yatırımlardan geri dönüşüm alamamakta hem de ciddi maddi zarara uğramaktadırlar.
• Sahte bot faaliyetleri nedeniyle toplanan veriler de sahte olduğundan yeni reklam stratejileri de yanlış yönlendirilerek tekrar bir dolandırıcılık faaliyetine maruz kalmaktadırlar.
• Bazı spesifik sektörlerde/alanlarda reklam faaliyetlerini organize eden platformların bu tür reklam faaliyetlerini yönetme konusunda kaynakları bulunmadığından reklam verenlerin reklam faaliyetleri büyük platformlar tarafından yasaklanmaktadır. Mesela bir süredir Google ve Facebook tarafından kripto paralar ve blockchain projeleri ile ilgili reklam faaliyetleri bu alanı tam olarak kontrol edemediklerinden yasaklanmıştır.
• Reklam verenlerin yayıncıların reklamlarını nerede, ne ölçekte ve nasıl yayınlayacağı hakkında genelde söz hakkı bulunmamaktadır. Bu nedenle kalitesi ve kötü yönetilen yayın platformları nedeniyle reklam verenlerin de saygınlığı zedelenmektedir.

2.2. Yayıncılar İle İlgili Problemler

Reklam verenler, daha yüksek yatırım getirisi nedeniyle doğrudan yayıncılarla iletişim kurmak yerine reklam platformları ile iş yaparlar. Yayıncılar da reklam verenlerle benzer sebeplerle reklam platformları ile çalışırlar. Yani bu platformlar, reklam verenler ile yayıncılar arasında moderator görevi görmektedir. Yayıncılarla ilgili olarak yaşanan problemlerin başında ise tüketiciden topladıkları verinin bir şekilde sızması gelmektedir.

• Yayıncılar, reklam faaliyetleri esnasında toplanan tüketici davranışları, yatırım tercihleri, eğilimler vb. çok önemli verileri reklam platformlarına verirler. Ancak bu platformlar ne tüketiciye ne de yayıncıya danışmadan bu verileri platforma dahil olan diğer reklam verenler, yayıncılar ve hedef tüketicilere ulaşmak için kullanırlar.

• Yayıncılar, gelirlerini belirleyici olan reklam platformu algoritmalarının değişimi gizli olduğu için, kendi potansiyellerini yüksek gösterme adına hacimlerini şişirirler. Bunun için fake içerik, sahte takipçi kullanımı ve intihal faaliyetlerine yönelirler. Bu ise genelde büyük reklam platformlarında faaliyetlerinin yasaklanması ile sonuçlanır.

• Yayıncılar, yayınladıkları reklamlar genelde spam bot faaliyetleri ile manipüle edildiği için gerçekçi olmayan yanlış veriler elde ederler ve bu da reklam verenleri yanlış yönlendirerek aynı zamanda yayıncıları büyük zararlara uğratır.

2.3. Tüketiciler İle İlgili Problemler

Tüketiciler aslında bu sektörün en çok sömürülen ve mağdur edilen kesimi. Hem elde edilen verini kaynağı hem de o veriler üzerinden üretilen reklam faaliyetlerinin de hedefi durumundalar. Genel problemler ise kişisel verilerin etik olmayan bir şekilde elde edilmesi ve hiçbir şekilde gelirden pay alamaması.

• Veriler reklam faaliyetleri ile tüketiciden elde edilmekte ve birçok ülkede siyasi kampanyalar için kullanılmaktadır. Mesela son Facebook skandalında, ilgili şirket tarafından milyonlarca Amerikan vatandaşının siyasi eğilimlerinin ve kişisel özelliklerini ifade eden özel verilerinin elde edilerek son Amerikan seçimlerinde kampanyalar esnasında yoğun bir şekilde kullanıldığı ve seçim sonuçlarını da ciddi oranda etkilediği iddia edilmektedir.
• Tüketiciler ilgisiz, internet sayfalarını işgal eden ve bunaltıcı reklam faaliyetlerinden şikâyet etmekte ve bu reklamları bloklamaktadır.
• Kişisel veriler güvence altında değildir. Tüketiciler tarafından paylaşılan veriler gizli yazılımlarla büyük şirketler tarafından elde edilerek reklamcılık faaliyetleri için satılmaktadır.
• Tüketiciler yayıncı ve reklam verenlere karşı fikir beyan edememekte, yalnızca veri kaynağı ve hedef kitle olarak görülmektedir.

3. NOIZ VE SUNDUĞU ÇÖZÜMLER

İşte sayılan tüm bu problemlere çözüm olarak NOIZ, 19 milyar doları bulan dijital reklam dolandırıcılığı ile mücadele etmek için Yapay Zekâ (AI) ve blockchain teknolojilerini bir araya getirdiği hibrid bir etkileşim platformu kuruyor. Bu platformda oluşturduğu iş birliği sistemi ile aynı zamanda reklam veren ve yayıncıları da faaliyetleri ile ilgili olarak hesap verebilir hale getiriyorlar.

Buna ek olarak, Birleşmiş Milletler’in ilgili çalışmalarına destek maksadıyla “Sosyal Etki Örgütleri” için destek olacak bir sistem geliştiriyorlar.

3.1. NOIZ Network ve Bileşenleri

3.1.1. Yapay Zekâ (AI) ve NIKOLA

NOIZ ağı, reklam dolandırıcılığı faaliyetlerini önlemek için bilişsel bir bot olan NIKOLA’yı kullanacaktır. NIKOLA, reklam içeriklerinde sürekli olarak tüketicilerle diyalog kuracak, onlarla diyalog kurdukça öğrenerek kendini geliştirecektir. Aynı zamanda tüketicilere bunun karşılığında NOIZ token ödeyerek onları bu işlem için teşvik edecektir. Ayrıca diyalog kurduğu tüketicileri ilgileri oranında sınıflandırarak en verimli etkileşim halinde olanlara daha fazla ödeme yapacaktır.

Yapay zekâ desteğiyle reklam amaçlı form doldurma gibi kişisel verilerin girildiği ortamlar da sürekli izlenecektir. Örneğin form üzerinde normal bir insan gibi yavaş ve doğal hareketler sergilemeyen mouse hareketleri gibi otomatik hareketler tespit edildiğinde yapay zekâ tabanlı yazılım bu bot faaliyetlerini engelleyecektir.

Bununla birlikte, ağa kayıtlı tüm cüzdanlar akıllı yazılımlarla rastgele incelenerek, aynı hesaba sürekli NOIZ token aktarılması gibi bot faaliyetler tespit edilebilecektir. Hazırlanan prototipi de buradan tecrübe edebilirsiniz.

3.1.2. Hyper Ledger Blockchain Sistemi

Mevcut blockchain ağında her işlem kayıt defterlerinde tutulmakta ve istediğimiz zaman ulaşabilmekteyiz. Yani istediğimiz an tüm blockchain üzerindeki işlem kayıtlarını ilk kayıttan itibaren sonuncuya kadar bilgisayarımıza indirerek ya da online inceleyebiliriz. Bu zaten sistemin şeffaf ve güvenilir olmasını sağlayan etken.

Ancak bazen aktörler bazı işlemlerin gizli kalmasını isteyebilir. Mesela bir toptancı, müşteriye 1000 adet malzeme satar. Bu transfer işlemini gizlemez, ancak piyasa fiyatının altında sattığı için bir adetini kaça sattığının izni haricinde bilinmesini istemeyebilir. İşte klasik blockchain ağının aksine, hyper ledger blockchain buna imkan vermektedir.

Böylece reklam ağındaki bilgiler spam bot faaliyetleri ile otomatik toplanıp kötü amaçlarla kullanılamayacaktır. Buradan detaylı bilgi alabilirsiniz.

3.2. Ekosistemdeki Aktörler ve Rolleri

3.2.1. Tüketiciler

• Tüketiciler olumlu ya da olumsuz anlamda reklam verenler ve yayıncılarla ilgili olarak görüş bildirebilecekler, böylece gerektiğinde gerçekçi olmayan reklam faaliyetlerinde bulunan aktörler platformdan engellenecekler.
• Kişisel verileri üzerinde tam denetim imkânı olacak ve blockchain sisteminin güvenliği içerisinde kiminle ne kadar veri paylaşacaklarını belirleyebilecekler.
• Hangi reklamlara hedef olacaklarını şirket bazında belirleme ve engelleme imkânı olacaktır.
• Reklam verenler ve yayıncıların etik değerler konusundaki hassasiyeti ve performansına göre platformda kara/beyaz listede yer alacaklar.
• Yayıncı sitelerdeki bilişsel içerikli reklamlarla etkileşim kuracak, bu etkileşimleri karşılığında NOIZ token kazanacak ve verileri denetim dahilinde doğrudan reklam verenlere gönderilecektir. Bilişsel reklam hakkında buradan detaylı bilgi alabilirsiniz.
• Kazandıkları NOIZ tokeni sosyal etki organizasyonlarına gönderebilecekler.
• Hangi sosyal örgütlere yardım yapılması ve ne kadar yapılması gerektiği konusunda topluluk olarak oy kullanabilecekler.
• Reklam verenler ve yayıncıların güvenilirliği ile ilgili olarak konsensüs oluşması noktasında oy hakkına sahip olacaklar.

3.2.2. Yayıncılar

• Reklam verenlerden aldıkları iş karşılığında NOIZ token kazanacaklar.
• Yardım kuruluşlarına bağış olarak token gönderebilecekler.
• Tüketicilerin kişisel verilerini NOIZ token karşılığında satın alabilecekler.
• Tüketiciler tarafından bu yönde bir konsensüs oluşursa fake haberler, yanlış içerik gibi nedenlerle engellenebilecekler.
• Güvenilir faaliyetleri nedeniyle de konsensüs sonucu desteklenebilecekler.
• Kupon modeliyle tüketicilere NOIZ token karşılığı kullanılabilecek şekilde kupon verebilecekler.

3.2.3. Reklam Verenler

• Doğrulanmış ve gerçek etkileşimlere dayalı bilişsel reklamlarla daha gerçekçi geri dönüşümler alacaklar.
• NOIZ konsensüs oylama sistemi ile reklam verenler bazı kalitesiz sitelerden reklamlarının kaldırılmasını sağlayabilecekler.
• Performansları ve kaliteli çalışmalarına bağlı olarak reklam platformlarında beyaz/kara listede yer alarak daha objektif değerlendirilecekler.
• Tüketici konsensüs sonuçlarına bağlı olarak kaliteli ve doğru, tüketiciyi yanlış yönlendirmeyen reklamlarına göre onaylanacak ya da engellenecekler. Mesela bir ülkede tatil fırsatlarının reklamını yapan reklam veren, buna istinaden o ülkede tatil yapan ancak yanlış bilgi verildiğini ve tatil imkanlarının bahsedildiği gibi olmadığını tecrübe eden tüketicilerin konsensüs kararı ile platformdan engellenecektir.
• Sosyal etki projelerine token gönderebilecek ve bağış kayıtlarını şeffaf bir şekilde görebilecekler.
• Dijital reklam ücretlerini ödemek için NOIZ token alacak ve bu ücretler daha sonra yine NIKOLA’da reklam faaliyetleri için kullanılacaktır.

3.2.4. Sosyal Etki Projeleri

Bu organizasyonlar da NOIZ ağına katılarak reklam veren, yayıncı ve tüketicilerden bağış olarak NOIZ token alabileceklerdir. Bununla birlikte yine ağ üzerinde aktif olarak, konsensüs sonucu bağış yapılacak organizasyonlar listesinde yer bulabilir ve böylece daha fazla bağış alabilirler.

3.3. NOIZ Ekosistem Nasıl Çalışacaktır?

Yukarıda detaylı olarak bahsettiğimiz aktörler, bu ekosistem içinde nasıl çalışacak ve döngü nasıl işleyecektir?

• Yayıncılar NOIZ platformu üzerinde mevcut reklam yayın imkanlarını duyururlar.
• Reklam veren NOIZ sunucusuna reklam kampanyasını yükler.
• Reklam veren bilişsel reklamı oluşturur.
• Reklam veren ödeme ve kampanya şartlarını seçer.
• Tüketici yayıncı siteyi ziyaret eder.
• NOIZ kullanıcı kimliği ve verileri toplar.
• NOIZ Platformu reklamın ne kadar süre ne şartlarda yayında kalacağını belirler.
• NOIZ bilişsel reklamlar aracılığıyla daha iyi analizler için verileri toplayarak depolar.

Bu süreç içerisinde ayrıca reklam verenlerden alınan bilişsel reklamlar NOIZ reklam ağında bulunan yayıncılar arasında dağıtılacaktır. Tüketiciler bu reklamlarla etkileşim kuracak ve NOIZ token kazanacak, kendilerine reklam veren veya yayıncılar tarafından belli şartlar sonrasında verilen kuponları da NOIZ token karşılığı kullanabileceklerdir.

NOIZ eş zamanlı olarak iki farklı blockchain ağında çalışacaktır.

İlki NOIZ token olarak Ethereum zincirinde ve bir hibrid sistem olarak Proof of Work-Proof of Stake algoritması ile olacaktır.

İkinci katman ise Hyperledger olarak daha önce ifade ettiğiniz NOIZ Network olacaktır. Böylece hibrid bir sistemle iki blockchain katmanı koordine edilecek ve eşzamanlı çalışacaktır.

4. TOKEN EKONOMİSİ VE ICO SÜRECİ

Toplam 400,000,000 adet NOIZ token üretilecektir. ICO sürecinde 180,000,000 (%45) adet satışa sunulacaktır. 1 NOIZ Token=0,14 $ olarak belirlenmiştir. Token satış için başlangıç ve bitiş tarihleri 15 Temmuz - 15 Ağustos 2018 tarihleri arasında olacaktır.

5. TAKIM

Projenin özellikle ekibi nitelikli kişilerden oluşuyor. Youtube kanalında yayınlanan videolar reklamcılık konusunda uzmanlıklarını kanıtlıyor. 17 yıllık dijital medya tecrübesi ile ANDY ANN, 15 yıllık data analitik tecrübesi ile DAVID KANG, dijital teknoloji sektöründe 18 yıllık geçmişi ile RICKY GOSWAMI, yazılım geliştirme konusunda 20 yılı bulan kariyeri ile KELVIN CHEUNG, 14 yıldır medya sektöründe olan KEITH CHOW ve 10 yılı aşan ticari danışmanlık tecrübesi ile ADAM TURNER sistemin yapı taşları olacaklar. Sektöründen içinden gelmiş olmaları ise ayrı bir avantaj oluşturuyor proje için.

Sonuç olarak NOIZ, oluşturduğu ekosistem ile dijital reklam sektöründe boyutları 19 milyar dolara ulaşan dolandırıcılık faaliyetlerinin önüne geçerek daha verimli, gerçekçi ve gerçek yatırımlara dönüşecek veriler elde etmeyi, aynı zamanda verinin kaynağı olan tüketicilere de veriler üzerinde tam kontrol imkânı sağlamayı mümkün kılacak bir ekosistem kuruyor. Bunu da yapay zekâ ve blockchain teknolojilerinin tüm imkanlarında istifade ederek başarmayı hedefliyor.