NFT ler neden önemli?

NFT ler finans dünyasında hiç şüphesiz son ayların en çok konuşulan, kripto para piyasasının hızla hacmini üzerine çeken, DAO yükselişini gölgede bırakarak dikkatleri üzerine çeken bir trend haline geldi. Peki neden?

Öncelikle konuyu en başından ele alabilirsek hızlı bir Yol Haritasının önemli dönemlerinden birini şu anda aşmaya çalıştığımızı tarihsel olarak anlayabiliriz. Blokzincir mimarisi ile beraber yaratılan Özgürlükçü ekonomi modelinin içinde yer almak için yıllarca savaştık. Kripto paralarla dolaylı veya doğrudan finansal özgürlüğümü hissetmek için çaba harcayarak günümüze kadar maddi manevi zengin birikimlenerek zorlu ve bir o kadarda keyifli bir yolu aştık. Kripto paraların bize kazandırdığı maddi ve manevi özgürlük duygusunun günden güne pekişmesiyle geleneksel ekonomiden uzaklaşmaya, kendimizi bulmaya, yeni ekonomik modelleri öğrenmeye ve hatta ekonomi modellerini değiştirmeye çabalar harcadık.Yeri geldi çok asi olduk ve devletlerin bizi durduramayacağını savunduk, yeri geldi devletlerin kripto paraları sosyal hayata entegre etmesiyle sevinç naraları attık. Hepsi finansal özgürlüğü içimizde hissetmemizin birer dışa vurumuydu. Peki ne olduda biz kimileri tarafından Jpeg dosyası diye nitelendirilen Blokzincir tabanlı birer işleme milyonlar verebilecek seviyeye geldik. 2010 da Bitcoin için pizza alan Laszlo Hanyecz hikayesinden hepiniz sıkıldınız, cüzdanında on binlerce Bitcoin unutan adamları, albümünü Bitcoin ile satan ve milyonlar kazandığını sonradan öğrenen 50 Cent’ten hepiniz sıkıldınız.Ama kabul ettiniz, mutlu oldunuz ve karşılığında değer bulduklarını farkettiniz. Bunun aynısını şimdi NFT ler için yaşadığınızı farketmediyseniz eğer farketmenizi sağlayayım. NFT’leri birçoğunuz Beeple’ın 70 Milyon $ a satılmasıyla duydunuz. Ancak hikaye burada başlamadı ve ilk Dijital Sanat Eseri satıcısıda Beeple değildi, maddi varlık karşılığının getirdiği güç, konunun hepimize kadar uzanmasıyla sonuçlandı.Bunun sebebi tam olarak çok büyük bir değer bulmasıydı. Blokzincir üzerinde değer biçebilecek alıcılar için yaratılan geçmişte ‘denemeler’ olmuştu. CryptoKitties ve CryptoPunks bu değer yaratan ürünlerin en önemlilerindendi ancak Bitcoin cüzdanını önemsemeyen eski yatırımcılar gibi çoğumuz onları önemsemedik. O günün şartlarında trendin ortasına oturmamış olmaları onları çoğu kişi için değersiz kılsa da bugün trendin belli bir aşamaya gelmesiyle beraber hepimiz onlardan konuşabilir, onlara değer biçebilir ve onların konularına vakıf olduk. Onlarca Bitcoin’i değerli bularak yatırım yapan kardeşler, birden fazla Kitties veya Punks için değerli bularak yatırım yapan kişiler bu yol haritasında aynı kişiler oldular. Hikayenin benzerliğini buradan yorumlarsak aslında ne kadar benzer bir değerleme sürecinden geçtiğimizi görebilirsiniz.

Peki iki ürünün korelasyonu ve sosyal hayata uygulanabilirlik açısından birbirleri ile olan bağlılığını hiç düşünme fırsatınız oldu mu?

Yardımcı olmaya çalışayım. Kripto paralar bize özgür biçimde alım-satım ve bir ürüne değer biçme fırsatı verdi. Yöneticilerin bu takibi zor ve karmaşık, kendilerine istedikleri değerleri yaratmasını beklemedikleri ürünler bizi bu hayata entegre etmenin birinci kısmıydı. Evet hepimiz birer erken yatırımcıyız aslında.Kadir Has Üniversitesi’nden sevgili İsmail Hakkı Polat’ın dediği gibi ‘halkın parası’,bizim paramız.Çünkü bu değeri kripto paralara vererek toplumsal mutabakat sağlayan bizleriz.Güncel para ekonomisinde mutabakat onayını sağlayan devletler iken burada hocanın bahsettiği gibi bu ‘toplumsal sözleşmenin en önemli unsurları bizleriz. İlk aşamayı kendi mutabakatımızı sağlayarak yol geçtik. Dünya nüfusunun henüz %2 sinin elde ettiği ve değer verdiği kripto paralarla ilk kendi sözleşmemizi yarattıktan sonra devletlerden bu konuda yardım bekledik. Yeterli yardımı kimi zaman aldık, kimi zaman alamadık. Genelde manipüle edildik ve hayal kırıklığına uğradık. Kim derdi yaşadığımız ülke Başkanını bile sosyal medyada takip etmiyorken El Salvador başkanının her paylaşımının altında birleşeceğiz?

İşte bu; devletler tarafından maddi-manevi korkulan ve manipülatif olarak kullanılan finansal özgür ruha teknolojik olarak yeni gelişmeler, stratejik olarakta yeni ortaklar gelmeye başladı. İlk ve en büyük ortaklarımızdan biri 70M $ değerleme ile satılan NFT sahibi Beeple oldu.Hikayenin en önemli kısmı burada başladı bana kalırsa. Duyduk, şaşırdık, anlattık, haber yaptık, hızla kabul ettik ve adapte olmak için hızlıca bu dünyanın getirilerine odaklandık.

Beeple bu satışla maddi olarak kendine bir şeyler katmış olsada önemli bir eşiğin herkes tarafından duyulmasına katkıda bulundu. Beeple daha sonra verdiği röportajda NFT leri bir balon olarak nitelendirerek kendi sanat eserine manevi değil maddi bir değer belirlediği aşikardı.Evet doğru duydunuz Beeple kendi sanat eserini sattıktan sonra ‘Balon’ olduğunu söyledi. Evet bu bir yorumlamaydı ama gerçek olan bir şey vardı; o da yarattığı balon ürünün 70M $ a bir alıcı bulmasıydı..

Konumuza dönelim; kendi toplumsal sözleşmemizden doğan paramızı bulduktan ve devletler tarafından yeterince destek görmediğimizi farkettikten sonra sıra kimliklerimizle ilgili savaşlar vererek eksikliğini yaşadığımız manevi hazları tamamlamaya gelmişti. Onuda NFT ler aracılığıyla yaratmak için kimimiz bilerek, kimimiz bilmeyerek yola çıktık. Her alandan maddi-manevi kazanımlar elde etmek için müthiş destekler görmeye başladık. Önce sanatçıları etrafımızda topladık, sonra sporcuları ve sonra şirketleri. Bu yaklaşan büyük dalganın içinde sörf yapmak isteyen kim varsa hızlıca kabul ettik. Kimisi maddi kazanım, kimisi manevi kazanımlar uğruna bu dalganın içinde özgür ruhlarımıza yardımcı olmaya çalıştı ve çalışıyor. Ancak bu sefer konu kripto paralardan biraz daha farklı.

Ülke ekonomilerini yönlendirme gücüne sahip şirketler, katma değer oluşturan sanatçılar-sporcular ve daha niceleri için yeni kazanım noktasını beraberinde getirdi NFT ler.Şimdi onlardan nemalanarak devletlerin kabul edebilirliğini sağlama zamanı olduğunun farkında mısınız? Facebook’un Meta’ya dönüşümü, NFT lerin sadece birer jpeg dosyasından ibaret olmayacağını aslında herkese kanıtlayan önemli bir haberdi hepimiz için. Sanat, Spor, Sosyal Medya, Oyun dünyası vb ekonomileri ayakta tutan alanların kolayca entegre olabileceği bir NFT dünyası, devletlerin karşısında duramayacağı ve aksiyon almak zorunda olacağı bir geliştirme olabilir mi? Kesinlikle olmalı. Daha önceden toplumsal mutabakatla oluşturduğumuz parayı tam anlamıyla kabul edemeyen sosyal hayat, NFT leri çok daha hızlı kabul edecek gibi görünüyor.

Neden mi?

Hadi beraber konuyu yüzeysel örneklerle inceleyelim. Yönetim sistemleri için katma değer oluşturan sporcu veya sanatçıları ele alalım.Daha önceleri yaptıkları her anlaşmanın arkasındaki kazancın, yönetimlere hem doğrudan hem dolaylı kazanımlar sağladığını ve bunun devletler tarafından takip edildiğini biliyoruz. Sanat eseri üreten bir Sanatçı’nın vergisel anlamda yükü olduğunu biliyoruz.Satılan ürünlerin gelirleri üzerinden vergiye tabi olduklarını ve yönetimlerin önemli gelir kanallarına aslında su taşıdıklarını. Peki blokzincir teknolojisi ile NFT satan bir sanatçının kazancını kim takip ediyor. Adidas-Nike gibi yıllık hasılatı ile ülke kurtarabilecek büyük firmaların NFT satışına kim nasıl engel olabilir? Zor, çok zor. İşte bu noktada kabul edilebilirlik ve entegrasyon devreye girmeli. Yönetimleri ayakta tutan yegane unsurların başında gelen para ve parayı değerli kılan yegane unsurların başında değerli ve üreten tarafta bulunan kişi ve kurumlar geliyor. Devletlerin kripto paralara özellikle ödeme aracı olarak, olmadığı kadar hızlı NFT dünyasına entegrasyonunu göreceğiz yarınlarda diye düşünüyorum. Hep para mı konuşacağız tabi ki hayır..

NFT lerin kullanım alanları ve çeşitliliği..

Kripto paraların genel ekonomi içerisinde kullanılabilirliği için kalemler şu an için oldukça sınırlı.. Fakat NFT ler için aynı şey söylenemez. NFT leri her ne kadar günümüzde sadece maddi varlık değeri oluşturan ürünler olarak görsekte yakın gelecekte sosyal hayata uygulanabilirlik örneklerini çok fazla göreceğiz. Gayrimenkulünüzün sahipliğini NFT formatında satmaya çalışmak ister misiniz? Kulağa hem basit hem zor hemde kimileri için ürkütücü gelebilir ancak bu zaten yapılıyor fakat eksik...

221 Dryden St, Thousand Oaks, CA, 91360

Resimde gördüğümüz meslektaşım Shane Dulgeroff arkasında bulunan mülkünü NFT formatına uyarlayarak şu anda NFT dünyasının bizim için Sahibinden.com u olan Opensea’ye satışa koydu.

Ben aşağıya JPG formatını koydum( :) )siz sahipliği ile ilgili girişimde bulunmak isterseniz şu link ile ulaşabilirsiniz;

NFT.jpg

Cümlenin sonundaki eksik kısmı fikrin tamamını öldüren kısım aslında. Özgür Demirtaş’ın devletin en önemli görevlerinden birini açıklarken kullandığı ‘Verify’ yani onaylama kısmını nasıl aşacak? İşte bunu aşmanın yolu yönetimlerden geçiyor. Yönetimlerin tapu kadastro entegrasyonunu blokzincir altyapısıyla NFT olarak sağlaması her ne kadar kulağa hoş gelse de zaman alabilecek bir kabullenme ve uygulama sürecine ihtiyaç duyabilecek gibi görünüyor.

Kendi ütopyamızda biz bunu her alana uygulayabiliriz belki ama yönetimlerin kabul edip uygulama aralıkları bizim kadar geniş ve hızlı olmayacaktır. A4 kağıtlarından kurtulmaya çalıştığımız bugünlerde dijital bir ‘kağıt’ herkes için kolay kullanılabilir olmaz mı? Milyarlarca dava dosyasının NFT olarak duyurulabildiği bir portal fena fikir değil benim için. Aldığımız eğitimleri sertifikasyona çevirebilecek ve bunu blokzincire entegre edebilecek harika geliştiricilerimiz yok mu? Konuyu bitireyim, henüz konuşacak çok fazla konumuz ve zamanımız olacak.. Yönetimlerin en önemli görevlerinden biri olan doğrulamayı bu NFT ler aracılığıyla hiçbir iş gücüne gerek kalmadan yapmalarından daha güzel ne olabilir?

Başarılabilir mi, bence kesinlikle evet.

Bu alan daha da genişletilebilir mi, bence kesinlikle evet.

Uygulanabilir mi, bence kesinlikle evet.

Hemen bugün mü, bence kesinlikle hayır.

Henüz yolun başındayız, maddi manevi yorgunluklar hayal kırıklıkları yaşayacağız.Kimi zaman şirketlerin kimi zaman devletlerin, kimi zaman Elon Musk vb. popüler simaların manipülasyonlarına uğrayacağız. Ama mutlaka yer edeceğiz, aynı kripto paralarda olduğu gibi..