Çocuklarda 2 Yaş Sendromu
İki Yaş Sendromu nedir?
Aileleri zorlayan süreçlerden 2 Yaş Sendromu, bebeklikten çocukluğa geçişin işaretlerinden biridir. Çocukluğa adım atılan 1.5-3 yaşları arasında görülür. “Terrible Two” olarak da adlandırılan 2 Yaş Sendromu, psikolojik gelişimin bir parçası olan normal bir süreçtir ve sağlıklı gelişen her çocukta yaşanması beklenir.
Yürümeye ve konuşmaya başlayan çocuk, tek başına var olamadığı ve anneye bağımlı olarak yaşadığı bebeklik döneminden çıkar, davranışlarıyla fiziksel ve duygusal bağımsızlığının sinyallerini verir. Kendisinin ayrı bir birey olduğunu fark eder, kendi varlığını çevresine kanıtlama çabasına girer. Benmerkezci olur, yavaş yavaş annenin etki alanından çıkmaya çalışır.
Kendisine ait düşüncelerin değerli, verdiği kararların ise doğru olduğunu ailesine ve çevresindekilere ispatlamak için uğraşır. Benliğinin farkına vardığı bu dönemde isyankar olmasının, negatif cümlelerin artmasının, her şeye ‘Hayır’ demesinin nedeni bu gelişme ve bağımsızlaşma dönemidir. O yüzden gelişimini sağlıklı sürdüren bir çocuğun, 2 yaş döneminde agresif olması hatta öfke nöbetleri geçirmesi korkutucu görünse de, son derece normaldir.
Belirtileri neler?
Çocukta “Olmaz”, “Hayır”, “İstemiyorum” gibi kelimelerin kullanımı artar, kendini ağlayarak ifade etme sıkça görülür. Benliğini dış dünyaya ispatlamaya çalışır. Duygusal anlamda yeterince gelişmediği için de kendini kontrol etmekte zorlanır, istediği yerine getirilmediğinde vurma, kendini yere atma, bağırma, ağlama, eşya fırlatma gibi davranışlarda bulunur.
Öfke nöbetleri geçirir, iştahında azalma görülebilir, oyun oynamaktan eskisi gibi keyif almaz. Yetişkinler tarafından bencillik olarak görülebilecek davranışlar sergiler, benmerkezci ve dürtüsel davranır. İnatlaşma artar, ebeveynin söylediğinin tam tersini yapma eğiliminde olur. Eğer ebeveyn, bu dönemdeki çocuğun öfkesine aynı şekilde karşılık verir ve inatlaşırsa çocuğun gerginliği daha da artarak şiddetlenir. Sakin kalarak çocuğun duygusunu ifade etmesine izin verilmesi gerekir.
Ebeveyn nasıl davranmalı?
Ailelerin daha sabırlı ve anlayışlı olması gereken bu dönemde, gerekirse bir uzmandan yardım alınması ve çocuğa doğru bir şekilde yaklaşılması çok önemlidir. Çocuğu dinlemek, ihtiyaçlarını anlamak için sabırlı ve sakin davranabilmek, öfkesini tolere etmeye çabalamak, çok sert bir üsluba kaçmadan kesin sınırlar çizebilmek gerekir. Oyun oynamak, çocukla doğru iletişim kurmayı eğlenceli hale getirir. Ebeveyn ve çocuğu yakınlaştırır, anlatılamayan duygu ve düşüncelerin kurgulanarak kolay ve etkili bir şekilde çocuğa iletilmesini sağlar.
Çocuk, sağlıklı bir şekilde gelişmek için belirli sınırlara ihtiyaç duyar. Bu, ne çok fazla sıkmak ne de tümüyle başıboş bırakmak anlamına gelmemelidir. Her hareketi için sürekli uyarıda bulunmak, bir süre sonra çocukta kanıksamaya neden olacağından negatif etki yaratır, kişilik gelişimini olumsuz etkiler.
Kısa, basit ve net cümlelerle iletişim kurulmalı, oyun oynamaya zaman ayrılmalı, onunla konuşurken göz hizasına inmeye ya da göz teması kurmaya dikkat edilmeli, bir birey olduğu ve ona değer verildiği çocuğa hissettirilmeli.
Yaşına uygun sorumluluklar alması sağlanmalı, enerjisini atabilmesi için açık havada koşup oynamasına imkan verilmeli. Anlaşılamayan durumlarda inatlaşmak yerine dikkatini başka bir konuya çekerek başka bir olasılık sunulmalı ve değerlendirmesi için cesaretlendirilmeli. Uzun ve detaylı açıklamalar yerine kısa cümlelerle, kurgu hikayeler ya da oyunlarla anlatma yöntemleri denenmeli. Giysilerini ya da oynamak istediği oyunu seçme konusunda çocuğa alternatif sunarak seçim yapma hakkı tanınmalı.
Ne zaman biter?
İki Yaş Sendromu 3-3.5 yaşına, hatta bazı durumlarda çocuğun kişisel ve duygusal gelişimine bağlı olarak 4 yaşın sonuna kadar devam edebilir. İlk ergenlik olarak kabul edilen bu dönemin en az hasarla atlatılması için zorlanılan durumlarda uzmandan yardım alınması önerilir.
Kaynak: www.doktorsitesi.com