ကိန္းဂဏာန္း အမွတ္သား

image source:(google)
အေရအတြက္တစ္ခုကိုအခ်င္းခ်င္းသိနားလည္ေအာင္ အမွတ္အသားတစ္ခုျဖင့္ ေရးျပရာ၌ ၁ မွ ၉ အထိႏွင့္ ဝ အမွတ္အသားတို႔ကို ေနရာအလိုက္ တန္ဖိုးထားေပးေသာစနစ္ အရ ကမာၻအႏွံ႔အျပား၌ ယခုေရးျပေနၾကသည္။သုံးဆယ့္ေျခာက္အုပ္ရွိေသာ စာအုပ္ပုံတစ္ပုံမွ စာအုပ္အေရအတြက္ကို ၃ ႏွင့္၆အမွတ္အသားႏွစ္ခုတည္းျဖင့္၃၆ဟုေရးျပၾကသည္။ အထက္ပါအမွတ္အသား ဆယ္ခုတို႔အနက္ သက္ဆိုင္ရာတို႔ကို ၄၅၁ ကဲ့သို႔ တစ္တန္းတည္း၌ စဥ္၍ေရးထားျခင္းကိုအေရအတြက္ျပကိန္းတစ္ခုဟုေခၚသည္။ ထိုကိန္းတြင္ပါရွိသည့္ ၄၊ ၅၊ ၁ အမွတ္အသားမ်ားကို ကိန္း၏ဂဏန္းေျခမ်ားဟု ေခၚ သည္။ တိုတိုျဖင့္လည္း ၄ ဂဏန္း၊ ၅ ဂဏန္း၊ ခု ဂဏန္း၊ ဆယ္ဂဏန္းဟူ၍ ဂဏန္းေျခအစား ဂဏန္းဟူေသာ ေဝါဟာရ ကို သုံးေနၾကသည္။ အထက္ပါ ဂဏန္းဆယ္လုံးႏွင့္ ယင္းတို႔ အတြက္ ေဝါဟာရမ်ားႏွင့္တကြ ခု၊ ဆယ္၊ ရာ အစရွိေသာ ေနာက္ထပ္ေဝါဟာရအနည္းငယ္မွ်ျဖင့္ မည္မွ်ပင္ မ်ားျပားေသာ အေရအတြက္တစ္ခုကိုမဆို ေဖာ္ျပႏိုင္၍ မည္မွ်ပင္ႀကီးေသာ ကိန္းတစ္ခုကိုမဆို ေရးျပႏိုင္ေအာင္တီထြင္ထားသည့္ဤကိန္းေရးကိန္းဖတ္နည္းသည္တစ္ဆယ္စီေရတြက္ေသာစနစ္ကိုမွီးလ်က္ဟိႏၵဴသခ်ၤာပညာရွင္မ်ားကတီထြင္ထားခဲ့သည့္ အလြန္ေရွးက်ေသာနည္း ျဖစ္သည္။ သို႔ေသာ္အေနာက္ႏိုင္ငံမ်ားသို႔အာရပ္လူမ်ိဳးမ်ားမွတစ္ဆင့္ ေရာက္ရွိ သြားသည္ျဖစ္ ေသာေၾကာင့္ အသုံးျပဳေသာ ဂဏန္းေျခမ်ားကို အာေရဗ်ဂဏန္း ေျခမ်ားဟု ေခၚေနၾကသည္။ ဤကိန္းေရးနည္း စနစ္ကို ကမာၻ အႏွံ႔အျပား၌မလိုက္နာမီက အခ်ိဳ႕လူမ်ိဳးမ်ား၏ေရတြက္ပုံေရတြက္နည္းႏွင့္တကြ အေရအတြက္ျပကိန္း ေရးနည္းမ်ားသည္ စိတ္ဝင္စားဖြယ္ ျဖစ္သျဖင့္ ယင္းတို႔ကို ေအာက္၌ အက်ဥ္းမွ်ေဖာ္ျပထားပါသည္။ဝတၳဳပစၥည္းတစ္မ်ိဳးကို မည္မွ်နည္းသည္မ်ားသည္ဟု တိတိ က်က်ေျပာႏိုင္ရန္ အေရအတြက္ေဝါဟာရမ်ားကို တီထြင္ခဲ့ၾက သည္မွာ ႏွစ္ေပါင္းၾကာရွည္ေလၿပီ။ စကားေကာင္းစြာမတတ္ေသးေသာကေလးသူငယ္ တစ္ေယာက္သည္မိမိမွာကစားစရာအ႐ုပ္မည္မွ်ရွိသည္ကို လက္ေခ်ာင္းကေလးမ်ားျဖင့္ မွန္ကန္စြာ ေထာင္ျပႏိုင္ေသာ္လည္း သုံးခု၊ ေလးခု စေသာ အေခၚအေဝၚ မ်ားကို မတတ္ေသးသျဖင့္ ေျပာမျပႏိုင္ေသးေခ်။ ယင္းအေျခ အေနကဲ့သို႔ပင္ ေရွးႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာက လူမ်ားသည္ ဝတၳဳ ပစၥည္း အေရအတြက္ကို သိရွိရန္ လက္ခ်ိဳး၍ေရတြက္ျခင္း၊ မည္ေ႐ြ႕မည္မွ်ရွိသည္ဟု လက္ေခ်ာင္းကို ေထာင္ျပျခင္းျဖင့္သာ မိမိတို႔၏ကိစၥၿပီးစီးေအာင္ ေဆာင္႐ြက္ႏိုင္ခဲ့ၾကပုံရသည္ဟုသခ်ၤာသမိုင္းပညာရွင္မ်ားက ယူဆၾကသည္။ အာဖရိကတိုက္ရွိ တိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးအနည္းငယ္တို႔သည္ ယေန႔တိုင္ ဤကဲ့သို႔ ေရတြက္ေနၾကဆဲပင္ ျဖစ္သည္။ ဝတၳဳပစၥည္းအေရအတြက္ မ်ားကို ေရတြက္ေဖာ္ျပရန္ လိုအပ္လာေသာကာလသို႔ ေရာက္ရွိ လာသည့္အခါ ေရတြက္နည္းႏွင့္တကြ အေရအတြက္အေခၚအေဝၚျဖစ္ေသာေဝါဟာရမ်ားကို အေၾကာင္းအားေလ်ာ္စြာ တီထြင္လာၾကသည္။ လူတို႔၏ခႏၶာကိုယ္တြင္ လက္ႏွစ္ဖက္၊ေျခႏွစ္ေခ်ာင္း စသည္ျဖင့္ အစုံအစုံရွိသည္ကို အမွတ္ျပဳလ်က္ ႏွစ္ခုျပဴးစီေရတြက္ခဲ့ၾကသူမ်ားရွိသည္။ဩစေၾတးလ်တိုက္၊ေတာင္အေမရိကတိုက္ႏွင့္အာဖရိကတိုက္မ်ားရွိ တိုင္းရင္းသား လူမ်ိဳးအခ်ိဳ႕တို႔သည္ ႏွစ္ခုကို မူတည္ၿပီးလွ်င္ ေရတြက္ေနၾကဆဲ ျဖစ္သည္။စုံမဝွက္၊ဇယ္ခုတ္၊ဇယ္ေတာက္တမ္းကစားၾကေသာ ျမန္မာကေလးသူငယ္မ်ားသည္လည္း အေလ်ာ္အစားျပဳလုပ္ရာ၌ဇယ္ကိုႏွစ္ခုျပဴးစီေရတြက္၍ တစ္ျပဴး၊ တစ္လံ စသည္ျဖင့္ ေခၚလ်က္ ငါးျပဴးျပည့္သည္အထိ ေရတြက္ၾကသည္။ လက္ တစ္ဖက္၌ လက္ငါးေခ်ာင္းရွိသည္ကို အမွတ္ျပဳ၍ ငါးခုစီေရ တြက္ၾကသည္လည္းရွိသည္။ ျမန္မာတို႔၌ တစ္က်ိပ္ဟူေသာ ေဝါဟာရ ရရွိသည္မွာ ဆယ္ခုစီေရတြက္သည့္ သေဘာအတိုင္း ပင္ ျဖစ္၏။ လက္ေျခအေခ်ာင္းႏွစ္ဆယ္ရွိသျဖင့္ စကိုးေခၚ ႏွစ္ဆယ္စီ ေရတြက္ၾကသည္ကိုလည္း အဂၤလိပ္ေဝါဟာရ၌ ေတြ႕ႏိုင္သည္။ ႏွစ္ပိုင္း၊ သုံးပိုင္း၊ေလးပိုင္း၊ေျခာက္ပိုင္းစေသာအပိုင္းညီမ်ားႏွင့္ အေရအတြက္တူပုံမ်ား ျပဳလုပ္ရန္ လြယ္ကူသည္ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ ဒါဇင္လိုက္ ဆယ့္ႏွစ္ခုစီ ေရတြက္ၾကသည္လည္း ရွိေလသည္။
ဆယ္ခုစီေရတြက္ျခင္းသည္ ယခုကမာၻအရပ္ရပ္၌ အသုံးျပဳ ေနသည့္ ဆယ္လီစနစ္ ေရတြက္နည္း ျဖစ္သည္။လက္ဆယ္ေခ်ာင္းခ်ိဳးကာေရတြက္မကုန္ႏိုင္ေသး၍ ဆက္လက္ ေရတြက္ရန္လည္း လက္မအားျဖစ္ေနေသာအခါ ဆယ္ေခ်ာင္း အားလုံးကုန္ေအာင္ တစ္ခါခ်ိဳးရၿပီးေၾကာင္းကို ျပသည့္အေနျဖင့္အနီးရွိသူတစ္ဦးကလက္တစ္ေခ်ာင္းခ်ိဳးကာမွတ္ထားရသည္။ဤကဲ့သို႔မွတ္ထားေပးရန္ ဒုတိယလူတစ္ေယာက္ကို မရႏိုင္ ျပန္ေသာအခါ ဆယ္ျပည့္အေရအတြက္မ်ားကို ခဲလုံးကေလးမ်ား ခ်၍၎၊နီးရာဝတၳဳတစ္ခုေပၚမွာအျခစ္အမွတ္ငယ္မ်ားျပဳ၍၎ တစ္မ်ိဳးမ်ိဳးျဖင့္မွတ္ထားၾကသည္။ ဆယ္ျပည့္အမွတ္ကေလးမ်ားကိုေရတြက္သည့္အခါ၌လည္း ဤစနစ္အတိုင္းလိုက္သြားၿပီး လွ်င္ ဆယ္ဆယ္လီအတြက္အမွတ္အသားတစ္မ်ိဳးထြင္ရ ျပန္သည္။ထို႔ေနာက္ဆယ္ခုျပည့္အမွတ္အသားမ်ိဳးႏွင့္ဆယ္ဆယ္လီျပည့္ေသာအမွတ္အသားမ်ိဳးမ်ားကိုတစ္ခုႏွင့္တစ္ခုမေရာေစဘဲတသန႔္စီရွိေစရန္ အစုလိုက္ေနရာႏွင့္ေနရာထားေပးရသည္။ ထိုသည္မွအစျပဳ၍ေပသီးကဲ့သို႔ေသာအလုံးကေလးမ်ားကို ထြင္းေဖာက္ကာစီ၍ ေထာင္ထားေသာ တုတ္ေခ်ာင္း၊ သံေခ်ာင္း ေသးေသးမ်ားတြင္ စြပ္ေပးရသည့္ ေပသီးခုံျဖင့္ ေရတြက္သည့္ ဆယ္အလိုက္ေရတြက္ သြားေသာ ယခုစနစ္ကို လိုက္နာခဲ့ၾက ျခင္းျဖစ္သည္။ တစ္မ်ိဳးမ်ိဳးျဖင့္ ေရတြက္၍ရရွိေသာအေရအတြက္ တစ္ခုကို အျခားအေရအတြက္တစ္ခုမွ ခြဲျခားသိရွိရေအာင္ အမည္မွည့္ရန္ လိုအပ္လာေသာအခါ မိမိတို႔၏ ဘာသာစကား အလိုက္ တစ္ခုမွ ဆယ္ခုအထိ ေဝါဟာရမ်ားကို သုံးလာၾကသည္။ဆယ္ခုျပည့္တိုင္း ျပည့္တိုင္းလည္းဆယ္ခုတြဲတစ္တြဲလုပ္ထားသည္ဟု အမွတ္ျပဳလ်က္ တစ္ဆယ္၊ ႏွစ္ဆယ္စသည္ ျဖင့္ ဆယ္လိုက္ ေခၚသြားၾကသည္။ ဆယ္ခု ပုံႏွစ္ပုံႏွင့္ ဆယ္ခု မျပည့္သျဖင့္ဆယ္ခုပုံမလုပ္ႏိုင္၍ ပိုေနေသာ ဝšုအလြတ္ သုံးခုကို ႏွစ္ဆယ္ သုံးခုဟု ရွိရင္း ေဝါဟာရဆယ္လုံးကိုပင္ သင့္ေလ်ာ္ေအာင္ တြဲလ်က္သုံးသြားသျဖင့္ အေရအတြက္ တစ္ခု လွ်င္ ေဝါဟာရသစ္တစ္လုံးစီ တီထြင္ထားရန္မလိုေအာင္ စီမံႏိုင္ခဲ့သည္မွာေက်းဇူးမ်ားပါေပသည္။အေရအတြက္တစ္ခုကို ေဝါဟာရသစ္ တစ္လုံးစီျဖင့္သာ မွတ္သားေနရပါလွ်င္တစ္ရာအထိရွိေသာအေရအတြက္မ်ားကို မွတ္သားရန္ပင္ အခက္အခဲ မ်ားစြာ ရွိေခ်မည္။ဤေရတြက္နည္းစနစ္တြင္ဆယ္ခုတစ္ဆယ္၊ဆယ္ဆယ္တစ္ရာ၊ဆယ္ရာတစ္ေထာင္စသည္ျဖင့္ဆယ္လိုက္တိုးလ်က္အဆင့္ဆင့္တက္သြားရာ ေထာင္ၿပီးသည္ေနာက္ ေသာင္း၊ သိန္း၊ သန္း၊ ကုေဋတို႔ျဖစ္လာၾကသည္။ အခ်ိဳ႕ႏိုင္ငံ မ်ား၌ သန္းေက်ာ္ခဲ့လွ်င္ သန္းေပါင္း မည္မွ်ရွိသည္ဟု၍ သန္းျဖင့္ ေဖာ္ျပၾကသည္။ ကြၽန္ုပ္တို႔ႏိုင္ငံတြင္ ကုေဋအေရာက္ေရတြက္ၾကသည့္ျပင္ကုေဋေက်ာ္ခဲ့လွ်င္ ကုေဋေလးဆယ္၊ကုေဋ တစ္ရာဟု ကုေဋျဖင့္ ေဖၚျပၾကသည္။ မ်ားေသာအားျဖင့္ သိန္း ျဖင့္လည္း သိန္းေလးဆယ္ဟု ေဖာ္ျပၾကေသးသည္။ ေရွးက်မ္း မ်ားအရကုေဋတစ္ကုေဋသည္ပေကာဋိ။ပေကာဋိတစ္ကုေဋသည္ေကာဋိပေကာဋိဟုအဆင့္ဆင့္တက္သြားသည့္ အေရ အတြက္မ်ား ရွိေသးေၾကာင္း သိရသည္။ ထိုအဆင့္မ်ားအနက္ ေအကၡာဘိဏီႏွင့္ အသေခ်ၤတို႔သည္ က်မ္းမ်ား၌ အေတြ႕ရမ်ား ေသာ အေရအတြက္ႏွစ္ခုျဖစ္သည္။အေရအတြက္တစ္ခုကိုေမ့ေပ်ာက္မသြားေစရန္မွတ္သားထားလိုသည့္အခါ အေနာက္ႏိုင္ငံသခ်ၤာသမိုင္းမ်ားက အစအဦး ၌တုတ္ေခ်ာင္းတစ္ေခ်ာင္းေပၚတြင္အေရအတြက္ရွိသေလာက္ အထစ္ကေလးမ်ားလုပ္၍ေသာ္၎၊ ေက်ာက္တုံးတစ္ခုေပၚတြင္အလားတူအမွတ္အသားကေလးမ်ားလုပ္၍ေသာ္၎ မွတ္သားခဲ့ သည္ဟုဆိုပါသည္။