ockham'ın usturası

Bir olguyu açıklamak için eldeki verilere uyan açıklamalar arasından en basitinin seçilmesi gerektiğini ifade eden ilke. Tutumluluk ilkesi olarak da bilinir.

Bu ilke ismini eserlerini 14. yüzyılda vermiş Ockramlı William adındaki İngiliz bir filozoftan almıştır. Orijinal fikir ise Aristoteles'e aittir. Aristoteles bu ilkeyi "Diğer şeyler eşit olduğunda, daha az sayıda önerme veya hipotezden türeyen açıklamayı tercih etmeliyiz" sözleriyle ifade etmiştir.

Ockram'ın usturası kavramıyla veri analitiği ve modelleme çalışmalarım sırasında tanışmıştım. Hedef değişkeni açıklamak için ne kadar basit bir model kurulursa, kurulan model girdiler değiştiğinde o kadar iyi performans veriyordu.

Einstein'ın E=MC^2 formülü Ockram'ın usturası ilkesine oldukça uygun bir örnektir. Einstein fiziksel bir fenomenin açıklamasını ararken hipotezi çok karmaşıklaştığında girdiği yolun yanlış olduğuna kanaat getirirmiş.

Tutumluluk ilkesi belirli bir sistemi kurar ya da işletirken de göz önünde bulundurulmalıdır. Karmaşıklık arzu edilen bir durum değildir, zira bir sistem ne kadar karmaşık olursa anlaması, anlatması ve bakımı o denli zor olur.

Ockram'ın Usturası karmaşıklığı yasaklamaz, diğer şartlar eşit olduğunda tercihimizi basit açıklamadan yana kullanmamızı öğütler.

Yaratılan karmaşıklık maliyetinden fazla fayda sağlıyorsa bundan kaçınmak elbette mümkün değildir.