Czy przyszłość miast to drewniane wieżowce?

Dawno, dawno temu drewniane budynki tworzyły panoramy miast. Potem zastąpiły je budowle z kamienia i cegły, betonu i stali czy szkła i aluminium. Czy jednak jest szansa, że epoka drewnianych miast powróci? Mamy problem z klimatem. Od wielu lat mówi się głośno o globalnym ociepleniu. Wiele osób i organizacji nagłaśnia ten problem i próbuje z nim walczyć - ale to co robimy nie wystarcza. Trendy niestety są przeciwko nam. Konsumujemy coraz więcej energii, a to powoduje coraz większe emisje dwutlenku węgla do atmosfery (co znowu powoduje powolny wzrost średniej temperatury powietrza na ziemi).

Konferencja klimatyczna w Paryżu

W 2015 roku w Paryżu odbyła się konferencja klimatyczna COP21, która zakończyła się zawarciem globalnego porozumienia w sprawie ograniczenia zmian klimatu. Kluczowym ustaleniem było utrzymanie wzrostu globalnych średnich temperatur na poziomie znacznie poniżej 2 stopni Celsjusza ponad poziom przedindustrialny i kontynuowanie wysiłków na rzecz ograniczenia wzrostu temperatur do 1,5 stopnia.

49 krajów osiągnęło już szczytowy moment emisji CO2, od tego czasu ich emisja spada. Do 2030 roku nawet Chiny powinny osiągnąć już szczyt emisji CO2 (Mapę interaktywną można zobaczyć pod linkiem: https://www.carbonbrief.org/analysis-wri-data-suggests-emissions-have-already-peaked-49-countries ). Czy to wystarczy żeby zatrzymać wzrost temperatury na świecie, zgodnie z porozumieniem paryskim?

Jeśli przyjrzymy się temu wykresowi, zobaczymy, że zadanie staje się z roku na rok coraz trudniejsze. Emisje cały czas rosną a każdy rok opóźnienia w wypełnianiu postanowień porozumienia COP21 sprawia, że podjęte kroki będą musiały być coraz drastyczniejsze.

Rola architektury

Budynki odpowiadają za 40% zużycia energii i 36% emisji CO2 w Unii Europejskiej. To, jaką architekturę budujemy dzisiaj, będzie miało ogromny wpływ na to, w jakim świecie będziemy żyć za kilkanaście lat.

Urban Sprawl a zmiana klimatu

Jednym z problemów, który odpowiada za zużycie energii jest Eksurbanizacja - Urban Sprawl. Jest to proces poszerzania się miejskich terytoriów na obszary o mniej intensywnej urbanizacji, takich jak przedmieścia i obszary wiejskie. Urban Sprawl tworzy dużą ilość problemów- **rosnące koszty **budowania nowej infrastruktury - dróg, sieci, chodników, małej architektury, instytucji publicznych zamiast wykorzystywania już istniejących obiektów. Zwiększa się zapotrzebowanie na transport samochodowy, tworzą się korki. Komunikacja publiczna nie jest tak efektywna, ponieważ drastycznie zwiększają się odległości jakie trzeba pokonać. Następuje zatarcie granicy między miastem a terenami zielonymi poza miastem - wszędzie tak jakby jest “prawie” miasto. Wszystko to prowadzi do wzrostu kosztów ekonomicznych, ekologicznych i społecznych.

Dlatego też należy prowadzić działania zwalczające eksurbanizację - zwiększać intensywność zabudowy tam, gdzie już istnieje

Drewno jako materiał przyszłości

Na czym polega “magiczny” efekt użycia drewna do budowy budynków? Jest to materiał budowlany o którym możemy powiedzieć, że redukuje ilość CO2 w atmosferze! Dlaczego? Drzewa pochłaniają węgiel z atmosfery, a węgiel pochłonięty przez lasy może zostać wykorzystany do zrównoważenia emisji dwutlenku węgla (CO2) ze spalania paliw kopalnych. Każdy drewniany budynek jest więc gigantycznym magazynem CO2, zmniejszającym jego ilość w atmosferze. O ile będziemy więc wykorzystywać drewno do budowy ze zrównoważonych upraw - będziemy pomagać w walce ze zmianami klimatu!

Ostatnio coraz większą popularność zdobywa CLT (Cross Laminated Timber) - drewno laminowane krzyżowo. Poprzez odpowiednie złożenie ze sobą wielu warstw tworzy się bardzo duże panele o długości kilkunastu metrów. Doskonale nadają się do tworzenia prefabrykowanych elementów budynków.

Skoro CLT to drewno, to jak z pożarem?

W przeciwieństwie do tego, co można by sądzić, CLT, czyli lite drewno jest doskonałym materiałem budowlanym jeśli chodzi o warunki pożarowe. Ogień sprawia, że zewnętrzna warstwa materiału zwęgla się, blokując dopływ tlenu. To znacząco spowalnia postęp spalania. CLT zachowuje właściwości wytrzymałościowe nawet po ekspozycji na pożar i wysokie temperatury. Podczas projektowania budynków drewnianych dobiera się odpowiednie przekroje elementów, które sprawiają, że budynek w warunkach pożaru radzi sobie nie gorzej niż taki, który został zbudowany z betonu i stali.

Tak więc być może odpowiedzią na zmiany klimatu jest tworzenie zintensyfikowanej tkanki urbanistycznej zbudowanej z drewna? Ten pomysł powoli staje się coraz popularniejszy na całym świecie.

Puukuokka Housing Block

Puukuokka to pierwszy ośmiopiętrowy drewniany budynek mieszkalny w Finlandii. Kompleks apartamentowy składa się z trzech 6-8 piętrowych zabudowań. Pierwszy budynek w kompleksie Puukuokka jest już zbudowany, a dwa pozostałe budynki zostaną zbudowane w ciągu najbliższych dwóch lat. Kompleks oferuje 150 mieszkań o łącznej powierzchni około. 10 000 m2.

Budynki składają się z prefabrykowanych modułowych elementów sześciennych wykonanych z drewna klejonego krzyżowo (CLT).

Zaplanowany we współpracy z Wydziałem Planowania Miasta Jyväskylä projekt przyczyni się do wizualnej poprawy krajobrazu miasta, oferując jednocześnie niedrogie, ekologiczne domy, które z czasem będą łatwo adaptować do zmieniających się potrzeb.

Więcej o projekcie można poczytać na Archdaily: https://www.archdaily.com/614915/puukuokka-housing-block-oopeaa

Sustainable Urban Home

Sustainable Urban Home to z kolei projekt, którego jestem współautorem, razem z @literan. Pełny zespół autorski: Natalia Okolus, Mateusz Płoszaj-Mazurek, Peter Nordestgaard Rønnest, Peter Christensen, Andreas Falk Sheye. Jest to osiedle mieszkaniowe zaprojektowane w Aalborgu, w Danii.

Głównym założeniem projektu było stworzenie nowoczesnego, ekologicznego osiedla łączącego zalety z mieszkania w domku pod miastem, z zaletami mieszkania w centrum miasta. W ten sposób powstało zrównoważone osiedle, w całości konstruowane z CLT, które tworzy dla mieszkańców różne rodzaje przestrzeni - prywatną, półprywatną, półpubliczną i publiczną.

Elementem tworzącym podmiejski przedogródek - miejsce spotkań czy plotek jest klatka schodowa. Jest naturalnym poszerzeniem mieszkania - mieszkańcy zachęcani są do spędzania tam czasu, uprawy roślin czy spotykania się ze znajomymi. Ważnym elementem projektu jest też miks społeczny.

Mieszkania nie powtarzają się z piętra na piętro. Na każdym z poziomów mamy różnorodne układy - jedne przystosowane dla rodzin z dziećmi, inne dla singli i studentów, a jeszcze inne dla seniorów - niektóre na wynajem a niektóre własnościowe. W ten sposób naturalnie całe osiedle wypełnia się zrównoważonym przekrojem całego społeczeństwa i nie staje się oddzieloną od reszty miasta enklawą.

Użycie CLT pozwala także na wyeksponowanie materiału konstrukcyjnego we wnętrzach.

Podsumowanie

Więcej o projekcie można przeczytać pod adresem: https://www.behance.net/gallery/28690705/Sustainable-Urban-Home

Podsumowując, budownictwo drewniane ma przed sobą wielką przyszłość. Bardzo możliwe, że w kolejnych latach będziemy budować coraz więcej, coraz wyższych budynków z drewna. Może to sprawi, że poprawi nasze szanse w walce z globalnym ociepleniem?

A co wy sądzicie o budownictwie drewnianym? Czy też sądzicie, że to materiał przyszłości?

Bibliografia

-https://www.tuoddycham.pl/przyszloscia-sa-drapacze-chmur/
-http://naukaoklimacie.pl/aktualnosci/porozumienie-klimatyczne-w-paryzu-124
-http://www.pnas.org/content/114/34/8945.full
-https://www.carbonbrief.org/analysis-wri-data-suggests-emissions-have-already-peaked-49-countries
-http://money.cnn.com/2017/09/25/news/timber-high-rise-buildings-environment/index.html
-http://siteresources.worldbank.org/INTURBANDEVELOPMENT/Resources/336387-1256566800920/bart.pdf
-https://pl.wikipedia.org/wiki/Eksurbanizacja
-http://www.transport-publiczny.pl/wiadomosci/warszawa-rozlana-czyli-urban-sprawl-po-polsku-905.html
-http://www.transport-publiczny.pl/wiadomosci/bkm-urban-sprawl-nie-da-sie-zatrzymac-trzeba-nim-sterowac-45997.html
-http://support.sbcindustry.com/Archive/2006/aug/Paper_302.pdf?PHPSESSID=ju29kfh90oviu5o371pv47cgf3
-http://www.miasto2077.pl/zaczyna-sie-era-budownictwa-drewnianego/
-http://www.naturallybetter.com.au/news/article/36/21-reasons-why-wood-is-better-prof-alex-de-rijke.html
-https://www.archdaily.com/614915/puukuokka-housing-block-oopeaa

Strona na FB - Architektura Efektywna

https://www.facebook.com/architekturaefektywna/
Zapraszam także do odwiedzenia profilu @literan - która razem ze mną pracowała nad projektem Sustainable Urban Home