Kula armatnia dla Biskupa - Leonidas Polk (cz. II) - Generałowie Wojny Secesyjnej vol. 91

Był 14 czerwca 1864 roku. Gen. William Tecumseh Sherman obserwował pozycje Konfederatów opodal miasteczka Marietta w Georgii, gdy senny krajobraz upstrzyły sylwetki ludzi taksujących lornetkami pozycje Unii. Rudowłosy choleryk momentalnie polecił kapitanowi artylerii Hubertowi Dilgerowi, by posłał w ich stronę trochę ołowiu. Dilger, urodzony w Niemczech emigrant był nietuzinkową postacią - odznaczył się jako artylerzysta pod Chancellorsville ponad rok wcześniej mimo faktu, że on i załogi jego baterii miały problem w komunikacji - Dilger ledwo rozmawiał po angielsku, a komendy swoim działonowym wydawał poprzez system klaśnięć. Pierwsza salwa była niecelna. Druga nieco lepiej skalibrowana, lecz nadal nie wyrządziła szkody pospiesznie usuwających się spod ognia sylwetek. Wtem padła trzecia salwa...  

↑ Leonidas Polk (1806-1864) (źródło: Wikipedia)

Generał-biskup (od 11 października 1862 w stopniu generała porucznika) Leonidas Polk po inwazji Kentucky jesienią 1862 roku był jednym z dowódców korpusów podczas bitwy mającej miejsce pod Murfreesboro 31 grudnia 1862 - dowodził centralną linią Konfederackich wojsk, które do złudzenia kopiowały scenariusz spod Shiloh - pierwotne, błyskawiczne postępy wynikające z zaskoczenia nieprzyjaciela topniały w miarę upływu czasu i tężenia unijnej obrony. Głównodowodzący Konfederatów, gen. Braxton Bragg słynący z despotycznego charakteru od dawna miał na pieńku z ignorującym rozkazy Polkiem. Sukcesy pierwszego dnia starcia zostały zweryfikowane 2 stycznia (w Nowy Rok panował nieformalny rozejm), kiedy to bezsensowny atak korpusu byłego wiceprezydenta USA gen. Johna C. Breckinridge'a przesądził o niemożliwości sforsowania federalnej obrony i zmusił Konfederatów do wycofania się w rejon Tullahomy. Bragg zraził do siebie kolejnego oficera - Breckinridge nigdy nie wybaczył mu zdziesiątkowania jego ukochanej jednostki "Brygady Sierot" z Kentucky, nazwanej tak z powodu znajdowania się tego stanu pod wpływem Unii. Opozycja przeciwko tyranowi z Północnej Karoliny rozrastała się szybko - słano pełne żalu listy do administracji CSA, naciskając na zmianę zawiadowcy Armii Tennessee - na próżno - Davis był przyjacielem Bragga - być może ich więź cementowała cecha charakteru, jaką obydwoje dzielili - krytykę pod swoim adresem uważali oni za atak personalny. 

Przez sześć miesięcy od bitwy pod Murfreesboro na odcinku Polka nie zmieniało się wiele, aż unijny oponent gen. William Rosecrans w błyskawicznej, niemal bezkrwawej kampanii wymanewrował armię Bragga z rejonu Tullahomy - nie bez winy Polka, który kolejny raz zlekceważył rozkazy przełożonego, co miało swój udział w  doprowadzeniu do ewakuacji witalnego węzła kolejowego w mieście Chattanooga. We wrześniu 1863 roku szczęście uśmiechnęło się do Armii Tennessee wzmocnionej korpusem z Armii Północnej Wirginii gen. Jamesa Longstreeta. Trzydniowe zmagania zakończyły się zwycięstwem Południa, ale znowu Biskup nie błyszczał - drugiego dnia bitwy zaniedbał przekazanie planu ataku jego skrzydła, przez co nieskoordynowane uderzenie rozbiło się o federalne fortyfikacje polowe. Bragg był wściekły, a gdy usłyszał, że Polk zrzucił winę niżej, na gen. Daniela Hilla wysłał gorzki list do Davisa wyliczając niedoskonałości Polka jako dowódcy i zwolnił go ze służby, na co ten zareagował protestem do Sekretarza Wojny. Tę partię wygrał Bragg i Polk otrzymał w zamian przydział do Departamentu Alabamy i Wschodniego Missisipi, na czele którego nie potrafił oprzeć się rajdowi kawalerii Shermana na węzeł kolejowy w Meridian - tysiące ton zapasów, przerwana linia kolejowa i ogromne magazyny pochłonięte przez ogień znowu położyły się cieniem na przebiegu służby Biskupa. Wreszcie 4 maja jego siły dołączyły do Armii Tennessee, już pod dowództwem gen. Josepha Johnstona, który objął schedę po Braggu. Na niewiele się to zdało - Johnston mógł wobec ponad dwukrotnej liczebnej przewagi wojsk Unii znakomicie dowodzonych przez Shermana jedynie cofać się parując ciosy w nadziei, że rudowłosy oponent popełni błąd. Nie popełnił. 

↑ Hubert Dilger (1836-1911)

Wtedy przyszedł 14 czerwca, gdy Sherman zauważył oficerów Południa i rozkazał Dilgerowi przegonić ich ogniem dział z pola widzenia. Wystrzał jednego z dział z trzeciej salwy bezpośrednio trafił Polka w lewą rękę, przeszedł przez pierś, prawą rękę i eksplodował na pobliskim drzewie. W mgnieniu oka Walczący Biskup powitał się ze swoim duchowym przełożonym. Mimo fatalnych poczynań na polu bitwy, nieumiejętności współpracy z przełożonymi, braku znajomości rzemiosła wojskowego przy jednoczesnym zawiadywaniu tak znaczącą jednostką jak korpus - Polk był opłakiwany przez Południe niczym "Stonewall" Jackson. Jednoznacznie negatywna ocena tego uduchowionego generała była także obojętna kochającym go, prostym żołnierzom. Cóż, gdyby miłość podkomendnych przekładać na sukces na polu bitwy, Polk stałby obok gen. Roberta E. Lee, stało się wszakże inaczej.