Konferencja I Love Crypto - obiektywno-subiektywna relacja

Dnia 23.10.2018 r. w Warszawie odbyła się konferencja I love Crypto. Na konferencji przedstawione zostały tematy wybrane przez prelegentów dotyczące w głównej mierze technologii blockchain oraz kryptowalut. Poniżej przedstawiam moją obiektywno-subiektywną relację wystąpień wraz z podsumowaniem całej konferencji.

1. Daria Gaca – „Analiza projektów ICO”
Jak zainteresować ludzi swoim wystąpieniem? Pokazać im możliwości zarobku. I to na początku właśnie zrobiła Daria Gaca, porównując dwóch ludzi (wyimaginowanych lub nie – nie wiem), którzy zainwestowali w projekty ICO – oczywiście osoba, która się z nią nie skonsultowała, straciła większość pieniędzy. Natomiast druga, po konsultacji z prelegentką, zarobiła ponad 1000%. Dla ludzi obytych w temacie ICO zarobek rzędu 1000% rok temu nie był niczym nadzwyczajnym, aczkolwiek dla „świeżaków” taka liczba pewnie dała sporo do myślenia. Kolejno, prelegentka zaczęła wymieniać pytania, na które każdy inwestor powinien sobie odpowiedzieć, inwestując w takie projekty; dotyczyły one wizji projektu, zespołu, marketingu, specyfikacji samego tokenu, stanu prawnego, społeczności czy też finansów. Wypunktowała też „czerwone flagi” - takie aspekty projektu, które powinny przekonać inwestora, aby trzymać się z daleka od takiego ICO. Uważam te wystąpienie za dobrą podstawę do rozpoczęcia zabawy w tym temacie lecz dla osoby zainteresowanej kryptowalutami (a takie były raczej w większości na sali), wystąpienie to nie wniosło wielu nowych rzeczy. Na pewno na plus zasługuje wykonanie formy graficznej prezentacji, niestety ostatnie slajdy zostały „przeleciane”, aby zdążyć przed upływem 18 minut – wszak tyle mogło trwać maksymalnie jedno wystąpienie.

2. Bartosz Bilicki – „Dlaczego marketing rozpaczliwie potrzebuje kryptowalut?”
Bartosz rozpoczął swoje wystąpienie od podstawowej kwestii, która w jego mniemaniu jest konieczna do akceptacji kryptowalut – należy ich używać; hodlerstwo zabija płynność wdrażania kryptowalut do mainstreamu oraz ich użyteczność, z której wówczas się nie korzysta (osobiście uważam, że jest w tym dużo racji). Następnie przeszedł do opisywania zalet, które oferują nam kryptowaluty: niższe opłaty transakcyjne, szybkość przelewów, zasięg globalny takiego systemu czy też rozwój technologii. I tak, jak do tej pory prezentacja była zrozumiała dla laika, poruszenie tematu o tokenizacji na standardach ERC20 czy ERC721 i krótkie streszczenie tego tematu mogło już nie być, niemniej jednak był to owoc ciągu logicznego samego wystąpienia. Kolejno podał przykłady „programmable money” (w największym, choć niewyczerpującym skrócie – tokeny), wśród których wymienił: Pokemon GO, Geon, Decentraland. W końcowej części prezentacji Bartosz opowiadał o akcjach wdrażania tokenów, które już miały miejsce na rynku m.in. o pewnych dwóch konkurujących ze sobą sieciach restauracji fast food, wdrażaniu tokenów personalnych oraz stosowanie tokenów ERC20 w sklepach internetowych. Na sam koniec prelegent podzielił się z audiencją przepowiednią, że według niego rok 2019 będzie rokiem sprytnych airdropów – a czym one są i za co je będziemy otrzymywać? Na te pytanie wyczerpującej odpowiedzi w swoich wystąpieniach udzielili kolejni prelegenci.

3. Rafał Zaorski – „Tokenizacja Merlina – jak wykorzystać blockchain i kryptowaluty w istniejącej już firmie?”
Jedyny prelegent, który nie przygotował prezentacji. Na początku stwierdził, że na chwilę obecną nie ma modeli ekonomicznych, które być skonwertowane pod kątem tokenizacji – w opozycji do poprzedniego prelegenta. Trudno nie zgodzić się z jego stwierdzeniem, że stabilność waluty polega na jej braku inflacyjności. Negatywnie wypowiedział się w kwestii tokenów personalnych (tu oczko w kierunku Szczepana Bentyna), które według niego mają duży minus – nie tworzą wewnętrznego ciśnienia na rynku pod kątem spekulacji, przez co ciężko utrzymać jej stabilność. Nie sądzę, aby twórcom tokenów personalnych zależało, aby były one stabilne, lecz jeśli te osoby chcą, aby każdy ich używał w przyszłości, to chyba o dozę stabilności wypadałoby się zatroszczyć, prawda? Następnym tematem była niewykorzystana sprzedaż czyli zakup pewnej usługi/towaru, którego później nie wykorzystujemy np. punktów lojalnościowych na stacjach benzynowych (dochodzi do tego temat inflacji) czy też kart podarunkowych w sklepach. Z początku niezrozumiałą rzeczą dla mnie było wspomnienie rzekomego snu, który to podobno mu się przyśnił – niezbyt pomyślnego dla pewnej firmy, która ostatnimi czasy jest atakowana przez pewnego pisarza oraz ciągłe wspominanie o potencjale firmy z czarodziejem w nazwie, z którą współpracuje. Wystąpienie zakończyło się o godz. 11:15 – potraficie odgadnąć co się stało z notowaniami akcji tych dwóch firm w tym czasie? Jeśli nie, to polecam zobaczyć. Ps. Przepraszam za stosowanie wyrażeń „sieci restauracji fast food”, „firma z czarodziejem w nazwie” czy też „pewien pisarz” – zapewne większość i tak domyśla się o co kogo/co chodzi. Powód, przez który nie piszę nazw własnych zawarłem w podsumowaniu.

4. Marcelina Szwed-Ziemichód & Rahim Blak – „Inwestycja w ludzi. Prawne aspekty tokenów personalnych”
Jedyny duet prelegentów, których wystąpienie polegało na zadawaniu pytań przez Rahima i odpowiedzi przez Marcelinę. Jeśli ktoś nie zna tego Pana to wystarczy wiedzieć, że stokenizował on samego siebie, przez co miał problemy natury prawnej (tu z pomocą przyszła Marcelina) jak i społecznej (komentarze padające w jego stronę nie nadają się chyba do zacytowania). W tej ich pogawędce padło kilka ważnych pytań m.in. czy przejmować się na chwilę obecną jakimikolwiek regulacjami emitując tokeny personalne, czy rodzaj takiego tokenu ma wpływ na dalsze postępowanie prawne, czy token może zostać potraktowany jako instrument finansowy, jakie kroki prawne należy podjąć przy emisji takiego tokena, co się dzieje z tokenami gdy ktoś umrze itd. Nie mnie oceniać czy ciągłe problemy różnorakiej maści Rahima Blaka były warte wydania swoich tokenów, niemniej jednak przetarł on szlaki następnym osobom z pomocą Marceliny Szwed-Ziemichód, która zatroszczyła się o aspekt prawny tejże sprawy. Jak to bywa, trzeba się natrudzić w wielu kwestiach (szczególnie tych prawnych) ale cytując jeden ze slajdów: „największym wyzwaniem jest prawo, a prawo nie zabrania być innowacyjnym”. Być może właśnie takie podejście całej branży mogłoby przyspieszyć zmiany w naszym kraju odnośnie regulacji.

5. Sylwester Suszek – „Listowanie na giełdzie jako sposób nadawania wartości tokenom personalnym i firmowym”
Były prezes BitBaya zaczął prezentację o warunkach listingu na giełdzie; sztab ludzi sprawdza kapitalizację rynkową danego projektu, jasność i przejrzystość whitepaperu, transparentność kodu źródłowego, parametry techniczne, plany rozwoju projektu oraz strategię rozwiązywania problemów przez twórców (innymi słowy czy twórcy nie mają tego w poważaniu). Wspomniał, że BitBay jako jedna z pięciu na świecie i jedna z dwóch w Europie jest „giełdą fiatową”. Do tego ostro wypowiedział się na temat braku regulacji ICO oraz giełd „niefiatowych”, które są w jego opinii dobrymi miejscami do nielegalnego obrotu pieniędzmi. Potwierdził bliższą współpracę z projektem Neufund – zapowiedział powstanie osobnej zakładki podprojektów tejże platformy oraz prowadzenie rozmów z projektami indywidualnymi. O platformie powiedział również, że jego zdaniem nadanie ram prawnych oraz bycie prekursorem ETO jest doskonałą pozycją dla tego projektu na rok 2019. Wspomniał też, iż „przeprowadzka” na Maltę była dla BitBaya półrocznym hamulcem w pracach; rzeczy które są teraz wprowadzane, miały być już ponad pół roku temu dostępne. Koniec końców - lepiej późno niż wcale.

6. Krzysztof Siciński – „Jak zarabiać w social mediach oparych o blockchain”
Pytanie, na które z samego początku Krzysztof chciał odpowiedzieć to: dlaczego obecne social media nas rozczarowują? Powodów według niego jest kilka, a wśród nich: brak prywatności, wszechobecna cenzura (znikanie postów, banowanie użytkowników), coraz częstsze atakowanie nas reklamami, bańka informacyjna (przestrzeń i informacje w social media są dostosowywane pod nas). Lekiem na całe zło mają być social media 3.0 oparte na blockchainie, w tym Steem, który rozwiązuje w dużym stopniu wcześniej wymienione problemy. Opisał również mechanikę platformy Steemit – strawniejszej formy Steema; w jaki sposób jesteśmy nagradzani za treści które publikujemy, jak efektywnie promować swoje treści oraz czy można pasywnie zarabiać na Steem nie mając czasu na analizy. Przedstawił i opowiedział o autorskich 6 krokach do zarabiania na Steemicie, ale tę wiedzę pozwolę sobie zachować dla siebie. Co ciekawe, był to najmłodszy prelegent z całej ekipy. W mojej opinii jego prezentacja była jedną z najlepszych na tej konferencji; jedną z tych, która skutecznie zachęciła do wdrożenia się w blockchainowe social media (i nie mam tu na myśli wyłącznie kwestii finansowych).

7. Michał Grzybkowski – „Machine learning w poszukiwaniu prawdy o rynkach kryptowalutowych”
Gdzie na szybko sprawdzimy wartość jakiejś kryptowaluty? Pewnie na Coinmarketcap, tylko czy aby jesteśmy pewni, że te dane są wiarygodne? Jak się okazuje, sprawdzenie rzeczywistej wartości tokena wcale nie jest takie proste – należy ograniczać zaufanie do pozyskiwanych danych z różnych stron, mając na uwadze fakt, iż mogą zaistnieć pewne limity lub błędy podczas ich zestawczego importowania. Do tego dochodzą błędy w oprogramowaniu, niedostępność lub niewidoczność pewnych giełd, niespójne formaty danych, cyberataki czy też zmiany wersji API adresów URL i formatu zwracanych danych… Michał Grzybkowski podał parę przykładów z życia wziętych, które dość dosadnie pokazały skalę niepoprawności cen między giełdami a Coinmarketcap. Niestety „świat przyjmuje za pewnik, że dane na coinmarketcap są prawdziwe”. Po tych rewelacjach opowiedział o pewnych aspektach projektu CoinPaprika, który z założenia ma być wierniejszą platformą do odczytywania rzeczywistych cen kryptowalut; poza problemami wymienionymi powyżej, ceny mają również być odporne na manipulacje cen (fałszowanie wolumenów, błędy programistyczne). Prelegent polecał również własny harvesting internetu tj. jego przeszukiwanie w celu potwierdzenia cen a także porównywanie cen z kilku stron, nie bazując wyłącznie na cenie podanej na jednej z nich. Uważam tę prezentację za bardzo wartościową; jestem pewien, że otworzyła ona oczy wielu ludziom na problem związany z wiarygodnością cen a ich rzeczywistą wartością. Stronę CoinPaprika już znam od jakiegoś czasu i serdecznie ją polecam osobom, które zechcą porównywać ceny z kilku stron – myślę, że wśród opcji dostępnych na niej każdy znajdzie coś dla siebie.

8. Szczepan Bentyn – „Projektowanie systemów ekonomicznych w oparciu o token”
Szczepan Bentyn postarał się zmierzyć z tematem jak wykorzystać tokeny, aby ludzie robili to co chcesz. Na początku przedstawił swój punkt widzenia, iż celem Bitcoina przez 10 lat było przetrwanie, które to z kolei było możliwe ze względu na odpowiedni tryb motywacji jego wydobywania – otrzymywanie wynagrodzenia za mining. Jego zdaniem tokeny (w tym również i personalne) możemy uznać niejako za punkty lojalnościowe – rozdawać je za komentowanie, udostępnianie czy lajkowanie materiałów. To jest idyllicznie prosty mechanizm – my zwiększamy komuś zasięg odbiorców, w zamian za co jesteśmy nagradzani tokenami; identycznie do zakładania konta w banku, gdzie ostatnimi czasy otrzymujemy „prezent” zazwyczaj w postaci kilkuset złotych. Do tego doszedł pomysł, całkiem realny moim zdaniem, że tokeny będziemy otrzymywać za zakupy – nieinflacyjna ilość tokenów nie będzie powodować zmian ich rzeczywistej wartości (a ile osób zbiera punkty na stacjach benzynowych i nigdy im się nie udało jeszcze niczego odebrać?). Natomiast nie zgadzam się z jego ewangelizacją o ztokenizowaniu wszystkiego i wszystkich – myślę, że społeczeństwo najpierw musi sobie przyswoić samą ideę i przekonać się do jej zalet, niż zniechęcać się ich nieracjonalną ilością, za którą nie będzie iść w parze jakakolwiek wartość.

9. Lech Wilczyński – „Przyszłość płatności Bitcoin”
Grafika, którą audiencja ujrzała na początku prezentacji ukazywała, gdzie jesteśmy po niecałych 10 latach od wydobycia pierwszego Bitcoina. Na początku slajd nie zrobił na mnie wrażenia, lecz po głębszym zastanowieniu się pomyślałem „hej, ale przecież 3 lata temu ten obrazek byłby prawie pusty!”. No i rzeczywiście, dopiero po paru latach rozkręcania się tych blockchainowych trybików, kryptowaluty zaczynają walkę o mainstream – podobnie jak z internetem, który miał rozwiązać problem przelewów choć nie był do tego idealny. Tym razem mamy narzędzie skonstruowane głównie pod ten problem, więc mamy prawo mieć duże oczekiwania. A czego wg. Lecha Wilczyńskiego jeszcze brakuje do wejścia w ten mainstream? Ano na przykład miejsc, w których można płacić kryptowalutami, masowej adopcji lightning network, traktowania Bitcoina jako pełnoprawnego środka płatniczego i edukacji powszechnej (w naszym kraju to chyba nie mamy na co liczyć), którą to uważa za fundamentalny problem tej sytuacji. Zgadzam się, że strach do innego środka płatniczego niż waluty fiducjarne jest właśnie efektem braku edukacji oraz jest tak częsty, jak wiara w to, że banknoty w naszych portfelach mają w czymkolwiek pokrycie. A jak Lech chce popularyzować kryptowaluty? Pytać o możliwość płatnością w BTC, w przypadku działalności gospodarczych wprowadzać taką możliwość płatności, kupować portfele sprzętowe a w przypadku górników – ogrzewać domy za pomocą koparek. Na sam koniec prezentacji wymienił parę rzeczy, z którymi przyjdzie się zmierzyć w najbliższym czasie całemu rynkowi kryptowalut; będą to regulacje, scamy oraz walka z centralną bankowością.

10. Arkadiusz Regiec – „Crowdfunding udziałowy w epoce ICO”
Prezes Polskiego Stowarzyszenia Crowdfundingu zaczął prezentację dość nietypowo – odtworzył pierwszy film pokazany publicznie pt. „Wyjście robotników z fabryki”. Uważa, że inwestowanie będzie się zmieniać analogicznie do zmian w kinematografii; tak, jak wcześniej używane celuloidowe taśmy filmowe zostały wyparte przez nośniki cyfrowe, tak papiery wartościowe zostaną wybierane przez blockchain. Niektórzy sądzą, że blockchain wszedł już do głównego nurtu a niektórzy dalej w to powątpiewają; Arkadiusz jest przedstawicielem tej pierwszej grupy i przekonywał nas argumentami: przeprowadzenie emisji 100 mln euro obligacji na blockchainie przez firmę Daimler, upoważnienie Commbanku przez bank światowy do wyemitowania obligacji z użyciem Ethereum, organizacja rynku opartego na blockchainie przez giełdę w Stuttgarcie, ogłoszenie przez NYSE (New York Stock Exchange) woli wejścia w handel kryptowalutami. Następnie wspomniał o korzyściach płynących z adaptacji blockchain (które mam nadzieje każdy czytający ten tekst już zna – jeżeli nie, to są to: obniżenie kosztów transakcji, poprawa bezpieczeństwa, odporność na manipulcje i inne). A na sam koniec pozostawił rozważanie na temat przyszłości crowdfundingu i jego wynik - wprowadzenie globalnych otwartych rynków wielu rodzajów spółek, rejestrowane lokalnie i oparte na blockchainie.

11. Cezary Lech – „Stworzenie i wdrożenie w firmie programu lojalnościowego opartego o blockchain”
Prezentacja Cezarego Lecha polegała na opowiadaniu o strukturze, właściwościach i zastosowaniach tokenu firmowego, który już istnieje na rynku. Do tego doszła obietnica quasi-sztywnego kursu 1:1 z inną walutą, która jest zagwarantowana przychodem firmy, a co za tym idzie – potencjalnym popytem na token. Poza tym powtórzenie informacji jak stworzyć swój token – takowe przedstawił już Bartosz Bilicki w swoim wystąpieniu. Dużym problemem pod kątem popularyzacji kryptowalut wg. niego jest to, że duże portale np. Facebook czy Youtube nie chcą ich reklamować, nawet za prowizję; lekarstwem na tę sytuację ma być nagradzanie użytkowników za reklamowanie contentu poprzez udostępnianie, lajkowanie itd. (patrz – kilka poprzednich prezentacji). W swojej prezentacji zawarł też bardzo ciekawą listę, w której podane były informacje o prowizjach, jakie giełdy pobierają za listing – w większości wahają się one w granicach 1-5 BTC. No i konferencyjny, reklamowy klasyk – ogłoszenie prowadzonych rozmów z giełdą BitBay o wprowadzeniu firmowego tokenu.

12. Zoe Adamowicz – „Banki a blockchain i kryptowaluty – konkurować czy współpracować?”
Jeszcze przed przybyciem do stolicy uznawałem temat Zoe Adamowicz za jeden z najciekawszych, jaki pojawi się na konferencji. Pewnie by tak było gdyby nie fakt… że prelegentka nie dotarła do Warszawy. Nie chcę oceniać tego braku obecności ponieważ każdy może mieć swoje powody (oficjalnie – nawaliło Lambo), niemniej jednak wyszło jak wyszło – co najmniej kiepsko. Na szczęście obiecano wszystkim uczestnikom materiały, które miały zostać zaprezentowane wraz z informacją o superhipermegatajnym spotkniu – oby do tego czasu Zoe naprawiła te Lambo.

13. Jakub Chmielniak – „Jak stokenizować 300 tysięcy klientów w 30 dni?”
Od razu na wstępie Jakub przyznał, że nie jest z branży blockchainowej, natomiast zastosował tokenizację w swojej firmie odzieżowej – założeniem jest przyznawanie tokenów za zakupy, które dają upust przy kolejnych zakupach (czyli po raz kolejny jak wykorzystać tokeny do własnych celów). Przy tym pojawiały się pytania czy warto się w to angażować lub czy moda na kryptowaluty już nie przeminęła (no oczywiście, że nie!). Trochę współczuję ostatnim prelegentom, ponieważ ich prezentacje, jakkolwiek by ciekawe nie były, to część informacji była przez nich powtarzana – tak było i w tym przypadku; jak będzie wyglądać rynek kryptowalut w przyszłości lub co oferuje blockchain w przypadku jego firmy. Poza tym padło dużo informacji o mechanice firmy np. o zasadach przyznawania tokenów, dlaczego „każdy ciuch otrzymuje swój indywidualny numer, który trafia na blockchain” czy też o zamianie programu lojalnościowego na program własnościowy – wszystko to w oparciu o tokenomikę. A, no i jako twórca marki odzieżowej, był to chyba najlepiej ubrany prelegent.

Podsumowanie

Jako osoba, która interesuje się tematem kryptowalut i blockchaina liczyłem, że dowiem się wielu nowych rzeczy, otworzą mi się oczy na multum nowości, będą pościgi i wybuchy... I co? I mam mieszane uczucia bo niektóre prezentacje były przeznaczone w całości dla kompletnych laików, natomiast pozostałe miały w sobie odrobinę „mięcha”. Na pewno dowiedziałem się kilku nowych, ciekawych rzeczy, ale spodziewałem się czegoś więcej. Z perspektywy kilku dni uważam, że na tę konferencję powinny przyjechać osoby, które znają wyłącznie podstawowe pojęcia z tematyki kryptowalut i blockchainu, ponieważ tacy ludzie mogli z tego wynieść najwięcej. Osoby bardziej zaawansowane chyba się wynudziły, ewentualnie miały okazję sobie przypomnieć podstawy. Na konferencji pojawiły się również dwa panele dyskusyjne, które w harmonogramie pojawiły się późno – prawdopodobnie dlatego, że nie znaleziono dodatkowych prelegentów. Tematy, które omawiano to „Blockchain a korporacje” oraz „Blockchain a startupy” – padło parę ciekawych stwierdzeń, kilka nowatorskich pomysłów, lecz mam wrażenie, że pełniły one funkcję zapchajdziury (oczywiście od strony organizacyjnej, nie merytorycznej). Ot, tyle w tym temacie. A co do samej organizacji to stała ona na dobrym poziomie - nie mam się czego doczepić; bufet, stoiska, darmowa kawa (naprawdę dobra), podłączenie do prądu i Wi-Fi na sali konferencyjnej, obsługa wydarzenia również zorientowana co się dzieje – naprawdę było ok.

Jeśli dotarliście aż do tego miejsca, nie pomijając opisów wystąpień, zauważyliście pewnie, że starałem się pomijać nazwy firm czy też nazwisk osób postronnych – ano dlatego, że w przeciwieństwie do mówców, chciałem choć trochę respektować hasło znajdujące się na stronie konferencji „zero sprzedażowych prezentacji”. W moim bardzo subiektywnym odczuciu, prawie każde wystąpienie była tak naprawdę po części kryptoreklamą firm prelegentów czy też ich samych. Formuła maksymalnej długości prezentacji 18 minut się sprawdziła. Zaskoczyła mnie ilość airdropów, które można było otrzymać od prelegentów np. w zamian za zapisanie się na newsletter (nawet nie musiałem polajkować czy skomentować czegokolwiek – wystarczyło tylko sprzedać podać swojego maila). Aha, pozostały dwie rzeczy – naprawdę fantastyczną rzeczą było wprowadzenie aplikacji SlideCase, dzięki której slajdy były wyświetlane na żywo na naszych telefonach, zawsze można było wrócić do interesującego nas slajdu i zrobić notatki. I pozostało głosowanie na prelegentów – zautomatyzowane przez bota na Messengerze, które było naprawdę fajną sprawą – ich wyniki na samym końcu zostały ogłoszone podczas nagradzania najlepszych prelegentów. Wygrał Michał Grzybkowski, drugie miejsce – Arkadiusz Regiec, podium uzupełnił Jakub Chmielniak.

No i to by było na tyle – nie jest to relacja gloryfikująca ani deprecjonująca, a mam nadzieję, że spoglądająca chłodnym okiem na te wydarzenie z perspektywy kilku dni.