مکانهای احتمالی حیات برونزمینی در منظومهی شمسی
انسانها در اقصا نقاط کیهان به دنبال نشانههای حیات میگردند، اما بعید نیست که علایم حیات در همین نزدیکیها در منظومهی شمسی کشف شود.
البته باید دانست که هیچ کدام از سیارههای دیگر منظومهی شمسی (غیر از زمین) آبوهوای مناسبی برای پیدایش حیات ندارند، ولی شواهدی هست که نشان میدهد که قمرهای مشتری و زحل ممکن است شرایطی داشته باشند که برای پیدایش حیات مناسب باشد.
Image credit: news4c.com
جالب این است که دو سیارهی گازی غولآسا، یعنی مشتری و زحل، بر روی هم تقریبا ۱۵۰ قمر دارند که اندازهی آنها از اندازهی کوچک در حد سیارکهایی به اندازهی یک صخره سنگی تا اندازهی سیارهی واقعی متغیر است. بنابراین، در این قمرها شرایط آبوهوایی گوناگونی وجود دارد که برخی از آنها ممکن است بتواند شرایط مناسبی را برای پیدایش حیات تشکیل دهد.
کوچکترین قمر گالیلهای مشتری «اروپا» نام دارد که اندکی از ماه زمین کوچکتر است. در نگاه اول، اروپا به علت داشتن یک پوستهی یخی ممکن است چندان مناسب پیدایش حیات به نظر نرسد، ولی این قمر سطح جامد صافی دارد که در منظومهی شمسی مشابه آن یافت نمیشود، و این هموار بودن نشان دهندهی وجود یک اقیانوس وسیع زیرسطحی آب مایع است. از آنجا که مدار اروپا به دور مشتری عدمتمرکز خاصی دارد، لذا فاصلهی آن از مشتری در طول این مدار تغییر میکند، و این تغییرات فاصله بدان معنا است که نیروی گرانشی مشتری بر اروپا نیز تغییر میکند. همانند ماه زمین، اروپا نیز با مشتری قفل کشندی (tidal lock) دارد، یعنی یک نیمکرهی آن همیشه به طرف مشتری است.
«تایتان» یکی از قمرهای زحل است و در واقع بزرگترین ماه آن است، که در رتبه بعدی در میان کل قمرهای منظومهی شمسی قرار گرفته است. این قمر دارای یک اتمسفر چگال است، و تنها جایی در منظومهی شمسی غیر از زمین است که مجموعه پایداری از آب در سطح آن یافت میشود. قمر تایتان بیشترین شباهت را به زمین دارد و دارای رودخانه، کویر، و دلتا است. اما اتمسفر آن نیتروژن است، نه اکسیژن، و دریاها و رودخانههای آن هم به جای آب از متان و اتان مایع پر شده است.
قمر دیگر زحل «انسلادوس» نام دارد که با تایتان بسیار متفاوت است. اخیراً ترکیبات آلی در این قمر کشف شده است.