Nguyên nhân trẻ bị táo bón và cách xử trí

Táo bón là tình trạng thường gặp ở mọi độ tuổi, bao gồm cả trẻ con. Táo bón không phải là vấn đề quá đáng sợ tuy nhiên nếu bố mẹ chủ quan để tình trạng kéo dài sẽ làm tác động tới sức khỏe của con.

1. Dấu hiệu nhận biết bé bị Táo bón

Táo bón là bệnh dễ nhận biết với nhiều triệu chứng. Phụ huynh cần lưu ý những biểu hiện đặc trưng sau đây nhằm phân biệt rõ ràng với các bệnh lý khác:

● Trẻ đang uống sữa bình nhưng không đi cầu trong thời gian 3 ngày. Bé đang bú sữa mẹ nhưng không đi cầu trong khoảng 1 tuần. Đối với trẻ sơ sinh sẽ nghe bé rên nhẹ và mặt ửng đỏ khi đi cầu.
● Phân bé thải ra bị khô cứng và vón cục với kích thước lớn hơn bình thường. Một vài bé sẽ tỏ ra sợ hãi khi được phụ huynh cho đi ngoài.
● Trẻ thường khó chịu, quấy khóc khi đi ngoài.

Bé thường khó chịu, quấy khóc khi đi vệ sinh

Nếu dựa trên tiêu chuẩn ROM III đưa ra định nghĩa về táo bón thì cần phải có thấp nhất là 2 trong số các biểu hiện sau đây và trong thời gian thấp nhất 12 tuần:
● Số lần đi ngoài thấp hơn 3 lần trong tuần.
● Có ít nhất 1 trong các triệu chứng sau khi đi cầu:
○ Căng thẳng.
○ Chất thải khô, cứng, sần sùi.
○ Cảm nhận sự không lưu thông tại hậu môn và trực tràng.
○ Cảm thấy chưa thải hết phân ra ngoài.
○ Tốn nhiều sức rặn khi đi ngoài.
Hiện nay có nhiều người vẫn sai lầm rằng bé mắc táo bón sẽ tự khỏi khoảng từ vài ngày đến 1 tuần. Tuy nhiên, phụ huynh lưu ý rằng táo bón ở trẻ được chia thành 2 nhóm đó là:
● Táo bón chức năng: nguyên nhân do thói quen ăn uống và sinh hoạt không lành mạnh.

Những thói quen dinh dưỡng không lành mạnh làm bé bị táo bón

● Táo bón bệnh lý: xuất hiện những biểu hiện những bệnh liên quan đến hệ tiêu hóa, vấn đề về tuyến giáp, hệ thần kinh hoặc những vấn đề quanh hậu môn,… Tuy rằng những nguyên nhân này chiếm tỉ lệ nhỏ thế tuy nhiên phụ huynh cũng không nên chủ quan. Nếu bé không được thăm khám chẩn đoán lý do và chữa trị sớm sẽ gây nhiều biến chứng nguy hại cho sức khỏe. Bé có thể bị sụt cân, suy dinh dưỡng, tâm lý không ổn định,…

2. Tại sao trẻ bị táo bón?

Nhiều phụ huynh thường chỉ cho là táo bón là vì bé ăn quá nhiều hoặc uống không đủ nước mỗi ngày. Thế nhưng trên thực tế có vô sô nguyên nhân dẫn tới táo bón bố mẹ cần biết:
● Cơ thể trẻ không thể tiếp thu được loại sữa đang dùng và phản ứng mạnh mẽ.

Nếu cơ thể bé không thích ứng được loại sữa bé bú sẽ gây táo bón

● Trẻ không được uống sữa mẹ đều đặn. Bên trong sữa mẹ có chứa hormone motilin có chức năng hỗ trợ cho hoạt động ruột của trẻ nếu không được bổ sung hormone này sẽ khiến bé bị táo bón.
● Bé không được bổ sung đầy đủ lượng nước và chất xơ thiết yếu mỗi ngày. Chất xơ có vai trò giữ nước tại ruột già và giúp thức ăn tiêu hóa nhanh chóng.
● Bé thường lười và nhịn đi vệ sinh. Việc nhịn đi vệ sinh thời gian dài làm phân thải ra khô cứng khiến trẻ bị đau rát khi đi ngoài.
● Trẻ thường gặp căng thẳng và ít hoạt động, nhất là sau bữa ăn.
● Trẻ bị táo bón vì lạm dụng thuốc quá nhiều. Ở các bé nhỏ thường mắc các vấn đề ví dụ như suy dinh dưỡng, thiếu máu, bệnh về hệ hô hấp,… cần đến sự trợ giúp của thuốc. Tuy nhiên việc uống nhiều thuốc khác nhau với hàm lượng cao lâu dài cũng là lý do dẫn tới táo bón.
● Bé bị chuyển đột ngột từ sữa mẹ sang dùng thức ăn khiến cơ thể chưa kịp thích nghi.
● Không khí gia đình căng thẳng cũng có thể khiến trẻ bị táo bón.
● Trẻ bị những bệnh cần tới phẫu thuật như tắc nghẽn ruột, phình đại tràng bẩm sinh, bị suy giáp,…

3. Phụ huynh nên xử lý thế nào khi con bị táo bón?

Khi con bị táo bón bố mẹ cần bình tĩnh xử lý giúp con nhanh chóng hết bệnh. Phụ huynh cần chú ý những điều sau đây:

3.1. Thực đơn dinh dưỡng khoa học

● Chế độ ăn của bé phải cân đối các thành phần dinh dưỡng trong đó đứng đầu là chất xơ, dầu ăn,…
● Giảm thiểu cho trẻ dùng đồ ngọt và uống nước ngọt hoặc thức ăn giàu chất béo để hệ tiêu hóa thực hiện tốt vai trò của mình.
● Cho trẻ ăn vừa đủ lượng tinh bột, chuối mà có khả năng thay thế bằng hạt ngũ cốc, yến mạch,…
● Cho bé uống các loại sinh tố cho cơ thể dễ dàng hấp thu các vitamin thiết yếu, nước và chất xơ giúp trẻ nhanh hồi phục.

Các loại sinh tố sẽ cung cấp thật nhiều vitamin cần thiết cho bé

● Cho bé uống thật nhiều và đầy đủ lượng nước thiết yếu cho mỗi ngày.
● Cho trẻ sử dụng thuốc làm mềm phân và tăng cường nhu động ruột.
Bố mẹ có thể để bé uống thuốc hỗ trợ nếu như đã thay đổi thực đơn ăn mà dấu hiệu táo bón vẫn không giảm. Các bác sĩ sẽ hướng dẫn sử dụng thuốc có tác dụng làm cấu trúc chất thải mềm hơn, dễ thay đổi phù hợp với tình hình sức khỏe của trẻ. Nên nhớ rằng phụ huynh không được tự ý cho con dùng thuốc mà chưa có sự tư vấn từ bác sĩ. Tốt nhất là nên đưa trẻ đi bệnh viện nếu táo bón tiếp diễn.

3.2. Thay đổi hành vi và chăm lo tinh thần cho trẻ

Đây là cách mà nhiều bậc phụ huynh không biết. Bố mẹ có thể tham khảo những thông tin dưới đây:
● Phụ huynh hãy theo dõi và chỉ dẫn cho con nếu bé có tư thế khi đi vệ sinh không đúng hay lười đi vệ sinh mỗi ngày.
● Chỉ dẫn cho trẻ khi đi ngoài điều chỉnh sao cho đầu gối phải cao hơn hông và tốt nhất là nên cho bé ngồi xổm.
● Các trẻ dễ cảm thấy xấu hổ, ngại ngùng khi mắc táo bón. Vậy nên bố mẹ cần chú ý và giải thích cho trẻ hiểu để không phải xấu hổ hoặc căng thẳng lo lắng.
● Tập cho trẻ thói quen đi cầu đều đặn mỗi ngày 1 lần vào buổi sáng hoặc tối.

Khám phá ngay: Khi trẻ sơ sinh bị táo bón mẹ nên ăn gì để giúp con mau khỏi

4. Phương pháp phòng ngừa táo bón cho bé

● Chú ý sát sao việc đi vệ sinh của trẻ mỗi ngày.
● Thường xuyên nhắc nhở bé không được nhịn đi cầu.
● Luôn cho bé ăn thật nhiều rau xanh và uống nhiều nước mỗi ngày.
● Đưa bé ra ngoài tham gia các hoạt động thể thao ngoài trời. Không nên cho bé ngồi lâu trong nhà, ít hoạt động.

Bố mẹ cần cho trẻ tham gia nhiều hoạt động ngoài trời bổ ích

Nếu bố mẹ thấy những biểu hiện bất thường của bé. Cụ thể như đau quanh hậu môn khi đi đại tiện, nứt hậu môn,… kèm theo những trạng thái mệt mỏi, sút cân, bỏ ăn, đi ngoài ra máu,… Lúc này, bố mẹ cần đưa bé đi khám ngay ở các cơ sở y tế tránh để lâu gây hại cho sức khỏe của bé.
Bé bị táo bón là vấn đề thường gặp của nhiều bố mẹ. Việc trang bị kiến thức về cách xử lý và phòng bệnh là việc làm cần thiết của các bậc phụ huynh cho con luôn mạnh khỏe.

Nguồn tham khảo: https://www.friso.com.vn/kinh-nghiem-hay/tre-so-sinh-bi-tao-bon-phai-lam-sao