Táo bón ở trẻ em: Nguyên nhân, dấu hiệu và cách điều trị
Chứng táo bón là hiện tượng mà bất cứ trẻ em nào cũng đã từng gặp phải
1. Đâu là nguyên nhân làm cho trẻ em bị táo bón?
Có rất nhiều yếu tố tác động dẫn đến tình trạng táo bón ở trẻ trong đó được chia làm 2 nguyên nhân phổ biến như sau: nguyên nhân thực thể và nguyên nhân chức năng
Nguyên nhân thực thể gồm các vấn đề liên quan về cường giáp, bệnh thần kinh cơ ổ bụng, ở ruột...
● Trẻ bị bệnh cường giáp: Bệnh cường giáp làm hoạt động của cơ ruột cùng với các triệu chứng kèm theo bị suy yếu.
● Bệnh phình đại tràng bẩm sinh: Trẻ bị mắc bệnh này thường có trọng lượng nhẹ hơn trẻ bình thường, chúng cũng có thể bị nôn ói thức ăn và có kích thước phân nhỏ hơn. Trẻ mắc phải bệnh này cần được đưa đi giải phẫu, nếu không sẽ dẫn tới biến chứng phình đại tràng nhiễm khuẩn độc, sốc nhiễm trùng, có nguy cơ thủng ruột.
● Bệnh đái tháo đường: Trẻ mắc bệnh đái tháo đường cũng có thể gặp phải táo bón.
● Các bệnh liên quan đến thần kinh cũng có thể là yếu tố gây hiện tượng táo bón nặng nề bao gồm các bệnh như bại não, chậm phát triển tâm thần hoặc các vấn đề liên quan cột sống. Trẻ bị rối loạn thường gặp phải vấn đề về vận động bao gồm những cử động ruột bất thường và mất đi sự phối hợp trong vận động đường ruột.
Nguyên nhân chức năng gồm:
● Việc trẻ nín nhịn lười đi vệ sinh là nguyên nhân phổ biến bắt gặp nhất. Khi trẻ càng nín nhịn thì phân ở trong đường ruột càng lâu và to khiến cho bé càng gặp khó khăn khi đi vệ sinh kết cục là trẻ có nguy cơ mắc chứng táo bón kéo dài.
● Trẻ nhỏ thường dễ bị tình trạng táo bón nếu được cho ăn thức ăn đặc một cách bất chợt, nhất là ở những trẻ nhỏ lần đầu tiên ăn thức ăn đặc. Trường hợp táo bón cũng có thể xuất hiện khi bé cai sữa mẹ. Nguyên nhân là việc cai sữa thông thường khiến bé bị thiếu hụt nguồn cung cấp nước.
● Thành phần protein khác nhau trong sữa công thức có thể là yếu tố gây táo bón ở trẻ sơ sinh. Trẻ sơ sinh dùng sữa bột công thức với lượng lớn và bị táo bón thường có phân xanh và rắn.
● Táo bón cũng hay gặp ở những bé bị thiếu nước và mất nước, ở hoàn cảnh này cơ thể sẽ hấp thu chất lỏng đến từ bất kỳ nơi đâu trong cơ thể từ thức ăn, đồ uống kể cả là phân điều đó vô tình lại làm phân trở nên rắn và khô.
● Bên cạnh đó thực đơn ăn uống cắt giảm chất xơ cũng gây nên táo bón. Chất xơ từ những loại rau củ, trái cây tham gia làm tăng cường khối lượng cho phân, giúp cho phân trở nên mềm dễ cho ra ngoài hơn.
Thực đơn dinh dưỡng cắt giảm chất xơ là nguyên nhân làm cho trẻ bị bón
2. Dấu hiệu cho thấy trẻ bị táo bón
Khi trẻ bị táo bón đa phần có cảm giác bỏ bữa bởi hệ tiêu hóa lúc này đang hoạt động kém hiệu quả gây đầy hơi, khó tiêu, bụng phình to. Điều này kéo dài một khoảng thời gian làm cho các dưỡng chất cũng như các vitamin và chất khoáng không được hấp thụ sẽ dẫn đến sự phát triển không đồng đều về sức khỏe lẫn não bộ. Dẫn đến trẻ có nguy cơ bị còi xương, suy dinh dưỡng, tiêu hóa kém, lờ mờ, tinh thần xuống sắc.
Trong các trường hợp trẻ táo bón nặng thường có những dấu hiệu ngứa rát kể cả là máu tươi nằm lẫn trong phân nguyên nhân của hiện tượng trên là do khi phân trở nên cứng và to làm cọ xát với hậu môn tạo thành các vết nứt trên da xung quanh hậu môn. Thậm chí bệnh sẽ nặng hơn một khi các khe nứt đó trở thành những ổ viêm hay áp xe.
Các rối loạn về hệ tiêu hóa cụ thể như các bệnh liên quan đến đường tiêu hóa, ruột, đại tràng như bệnh đại tràng, kém hấp thu,... có thể xảy ra do tình trạng táo bón nặng gây nên.
Đặc biệt khi trẻ gắng sức rặn hay căng thẳng khi không thể đi ngoài được sẽ khiến trẻ bị trĩ nội, trĩ ngoại hoặc một số kết hợp của cả hai. Đây là bệnh gây đau nhói, ngứa ngáy thậm chí có thể làm chảy máu.
Tìm hiểu thêm: Cẩm nang dành cho cha mẹ: Trẻ táo bón nên ăn gì?
3. Điều trị táo bón ở trẻ
3.1. Duy trì chế độ dinh dưỡng khoa học
Trong chế độ dinh dưỡng dành cho trẻ bị táo bón nặng nên cho trẻ uống đầy đủ nước, rau. Cùng với đó nên tạo cho trẻ có thói quen đi vệ sinh không được nhịn. Bên cạnh việc bổ sung nước cũng như thực phẩm dồi dào chất xơ. Cha mẹ cũng nên lưu ý:
● Đối với trẻ đang bú sữa mẹ: thì nên cho trẻ bú sữa mẹ bởi vì sữa mẹ có chứa thành phần trung hòa chất béo và protein, chất xơ, nước... Điều này khiến phân của bé trở nên mềm, kể cả khi các bé không đi vệ sinh trong một hoặc hai ngày.
● Đối với trẻ ăn dặm: Trong giai đoạn cho bé ăn dặm, các món ăn như bột sữa, bột ngũ cốc, cháo ngũ cốc... thường thiếu chất xơ. Việc trẻ được cho ăn những thức ăn này quá sớm có thể khiến bé bị táo bón.
● Trẻ lớn hơn: Nên nhắc cho trẻ có thói quen uống đủ 2 lít nước mỗi ngày cũng như ăn nhiều loại rau củ quả và tránh việc nhịn đi vệ sinh để đảm bảo trẻ không bị táo bón.
3.2. Cho trẻ vận động thường xuyên
Khuyến khích trẻ tham gia các hoạt động ngoài trời
● Với trẻ sơ sinh thì tập cho các bé những bài tập thể dục nhẹ nhàng gồm các bài tập về tay, chân.
● Với trẻ lớn hơn thì khuyến khích trẻ tham gia các hoạt động ngoài trời cũng như tham gia các môn thể thao phù hợp với độ tuổi, bớt việc để cho trẻ ngồi lâu trước màn hình tivi hay điện thoại.
3.3. Đưa trẻ đi thăm khám bác sĩ
Khi gặp những dấu hiệu bất thường ở trẻ như đau nhiều bộ phận hậu môn khi đi ngoài, trĩ, nứt hậu môn kèm theo các triệu chứng như mỏi mệt, run lạnh, sụt cân, lười ăn, sốt, đi tiêu ra máu... Bố mẹ nên đưa trẻ nhỏ đến các cơ sở y tế để được thăm khám, chẩn đoán cũng như đưa ra hướng chữa tương thích.
Nguồn tham khảo: https://www.friso.com.vn/kinh-nghiem-hay/tre-so-sinh-bi-tao-bon-phai-lam-sao