GİRİŞ

• Bitcoin ile hayatımıza giren Blockchain adı son dönemde daha sık duyulmaya başlandı

• Bitcoin’in finansal bir değer olarak popülerleşmesi Blockchain’in arkaplanda kalmasına neden olsa da artık durum değişiyor.

• Bu yazımda Blockchain nedir, işleyişi nasıldır bunlar hakkında bilgi vermeye çalışacağım

1- Blockchain (Blok Zinciri) Nedir ?

• Blockchain, bankalar gibi merkezi olmayan ,sadece finansal işlemleri değil, neredeyse her şeyin değerini kaydetmek için programlanabilen ekonomik işlemlerin bir dijital hesap defteridir

• Dijital bilginin dağıtılmasına izin verilen ancak kopyalanmayan blok zincirleme teknolojisi, Başlangıçta dijital para için tasarlanan (Bitcoin) teknoloji topluluğu artık teknoloji için başka potansiyel kullanım alanları buluyor.

• Blockchain teknolojisi genellikle Bitcoin ve diğer kripto para birimleri ile ilişkilidir, ancak bu yalnızca buzdağının görünen kısmıdır

• Blockchain'in sağlık hizmetlerinden siyasete kadar birçok önemli endüstriyi dönüştürmeye ve insanları bu zincire katılmaya teşvik ediyor

• “Satoshi Nakamoto” tarafından geliştirilen bu zincir, işlemlerin yürütülmesi için bir yönteme izin verirken, blok zincirinin kullanımıyla paraziti önler. Ve güvenli tarafta kalmamızı sağlar

2- Blockchain (Blok Zinciri) Özellikleri

A- Değiştirilemeyen Veri

• Oluşan zincir değişmiyor ve en önemlisi değiştirilemiyor. Yani geriye dönük bir işlem yapmanız mümkün değil. Çünkü doğrulama sistemi dağıtık

B- Dijital Güven

• Güven, farklı taraflar arasında bir risk kararıdır ve dijital dünyada, güvenin belirlenmesi genellikle kimliğin (kimlik doğrulamanın) kanıtlanması ve izinlerin (yetkilendirme) kanıtlanması anlamına gelir.

• Daha basit bir ifadeyle, 'Siz kim olduğunu söylüyorsunuz?' Diye bilmek istiyoruz. ve 'Yapmaya çalıştığınız şeyi yapabiliyor musunuz?'

• Blockchain teknolojisi durumunda, özel anahtar şifrelemesi, kimlik doğrulama gereksinimlerini karşılayan güçlü bir sahiplik aracı sağlar. Özel bir anahtara sahip olmak sahipliktir

• Aynı zamanda bir kişiyi, daha fazla kişisel bilgiyi paylaşmak zorunda kalmaktan, bir değişim için gerekenden daha fazla kişisel bilgi paylaşmaya zorlamaktan kurtarır.

• Kimlik doğrulama yeterli değil. Yetkilendirme - yeterli paraya sahip olmak, doğru işlem türünü yayınlamak, vb. - başlangıç ​​noktası olarak dağıtılmış, eşler arası bir ağa ihtiyaç duyar. Dağıtılmış bir ağ merkezi yolsuzluk veya başarısızlık riskini azaltır.

• Bu dağıtılmış ağ, işlem ağının kayıt tutma ve güvenliğine de bağlı olmalıdır. İşlemlerin yetkilendirilmesi, tüm ağın tasarlandığı kuralları uyguladığı (blok protokolü) bir sonucudur.

• Bu şekilde sağlanan kimlik doğrulama ve yetkilendirme, dijital dünyadaki (pahalı) güvene dayanmadan etkileşimlere olanak tanır.

• Günümüzde, dünya çapındaki endüstrilerdeki girişimciler bu gelişimin etkilerini hayal edilemez, yeni ve güçlü dijital ilişkiler olarak tanımlar. Blockchain teknolojisi genellikle Internet için bir değer katmanın omurgası, Value of Internet'in temeli olarak tanımlanır

C- Şeffaflık

• Blockchain ağı, her on dakikada bir kendini otomatik olarak kontrol eden bir konsensüs durumunda yaşıyor. Bir dijital değerin kendi kendini denetleyen bir ekosistemi olan ağ, on dakikalık aralıklarla gerçekleşen her işlemi uzlaştırır. Bu işlemlerin her gruba “blok” denir. Bundan iki önemli özellik ortaya çıkar

• Şeffaflık: verileri bir bütün olarak ağ içinde yerleşiktir, tanım gereği halka açıktır

• Blok zincirindeki herhangi bir bilgi birimini bozmak , tüm ağı geçersiz kılmak için çok fazla hesaplama gücü kullanmak anlamına gelir

• Teoride bu mümkün olabilirdi. Pratikte, gerçekleşmesi olası değildir. Örneğin, Bitcoin'leri yakalamak için sistemin kontrolünü ele almak, onların değerini yok etmenin etkisine de sahip olacaktır

D- Crowdfunding

• Blockchain kalabalık kaynaklı girişim sermayelerine fonlar yaratarak ilgiyi bir sonraki aşamaya taşıma görevini üstlenir.

• Bu alanda Gofundme ve Kickstarter gibi girişimler oluşabilecek eşler arası ekonomi için çalışmalarını sürdürüyorlar. Bu şirketlerin görevi insanların geliştirilmekte olan ürünlerin tasarlanması hakkında söz sahibi olmalarını sağlamak olarak biliniyor

• 2 Yıl önce merkezi olmayan özerk bir kuruluş olan Ethereum merkezli DAO iki aydan çok daha kısa bir süreç içerisinde 200 milyon dolar civarında bir artış elde etmişti

• Burada katılımcılar sahip oldukları DAO coin miktarına orantılı olarak oy kullanma hakkına sahiplerdi. Ancak projenin kaynağının kesintiye uğraması sonucu proje askıda kaldı. DO başarılı bir girişim olmasa bile Blockchain teknolojisi ile ekonomik işbirliği paradigması sağlanabileceğini göstermiş oldu.

E- Yönetim

• Sistem tamamı ile şeffaf ve halka açık halde olabilmesi için dağıtılış veritabanı sayesinde sisteme tam şeffaflık sağlanabilir. Tam saydamlık ile seçimler gerçekleştirilebilir ve benzer anketler düzenlenebilir. Bu süreçte Ethereum tabanlı akıllı sözleşmeler ile sürecin güçlendirilmesi mümkündür

• Blockchain teknolojisi sayesinde örgütsel karar verme işleminin blok zincirinde gerçekleşmesi mümkün hale gelir. Yönetim açısından sermaye ve bilgilerin yönetimi tamamen şeffaf ve doğrulanabilir hale gelir

F-Tedarik Zinciri Denetimi

• Blockchain ile tüketicilerin üreticiler tarafından üretilen ürünler üzerinde gerçekleştirilen işlemlerin gerçek olup olmadığını anlamak mümkün

• Bu şeffaf yapı sayesinde dağıtılmış defterlerin satın alınan ürünler hakkında arka plan detaylarına ulaşılmasının kolaylaşması sağlanır. Blok zinciri bir nevi ürünü onaylar ve damgalayarak etik bir ortamda sunar

• Bir pilot uygulama ile Japonya’da bulunan bir Sushi restaurant’ında satılan balıkların Endonezya’da bulunan tedarikçisi tarafından karşılanabilirliğini ve sürdürülmesini kontrol edilmek açısından kullanılmaktadır.

G- Dosya Saklama Alanı

• Blok zinciri teknolojisi sayesinde internette bulunan merkezi olmayan dosyaların saklanabilmesi bir çok avantaj sağlamakta. Verilerin ağ boyunca dağıtılması özellikle dosyaların kaybolmasına ve saldırıya uğramasına karşı koruma sağlar.

• Tamamı ile merkeziyetçiliği bulunmayan internet siteleri düşünün, işte Inter Planetary File System (IPFS) sistemi sayesinde dağıtılmış Blockchain teknolojisi ile web sitelerinin çalışması mümkün hale geliyor.

• Merkeziyetçi olmayan web siteleri sayesinde hem dosya aktarım hızı hem de akış hızı artmış olacak. Mevcut çağımız için bu gelişmenin büyük bir fayda sağlayacağı kesin

H- Veri Yönetimi

• Günümüz şartlarında insanlar Facebook gibi platformlar üzerinden kişisel verilerini ücretsiz olarak paylaşabiliyorlar. Ancak gelecekte ise insanlar kendi kişisel verilerini üreterek yönetebilecek ve satışını gerçekleştirebilecekler.

• Bitcoin gibi kripto para birimlerini kullanarak yakın gelecekte çevrimiçi etkinlikler üretilebilmekle birlikte veriler yönetilerek satışa sunulabilecek.

• MIT projesi olan Enigma önümüzdeki 6 ay içerisinde beta sürümünü yayınlayacağı kullanıcı gizliliğini ön planda tutan bir pazarın yaratılmasına hazırlanmakta

I- Mahalle Mikrogridleri

• Mahalle Mikrogridleri sayesinde üretilen yenilenebilir enerji alım satımı işlemleri gerçekleştirilebilir

• Örnek vermek gerekirse güneş panelleri tarafından enerji fazladan üretildiinde Ethereum tabanlı bir akıllı sözleşmeye dayalı şekilde sistem dağıtımı otomatik olarak yeniler.

• Gerçek anlamda hayata geçtiğinde akıllı sözleşmeler ile bir çok farklı uygulama alanında kullanılabilecek bir teknoloji olacağı kesin.

• Pilot proje kapsamında Brooklyn’de bulunan Consensys şirketinin ürettiği dağıtılmış enerji ile çalışan etkileşimli ızgara LO3 çalışır hale getirilmiş bir prototiptir. Akıllı şebeke sistemleri de IoT işlevselliğne benzer bir uygulama şeklinde karşımıza çıkıyor

J- Ademi Merkeziyetçilik Fikri

• Tasarım gereği blockchain merkezi olmayan bir teknolojidir.

• Üzerinde olan herhangi bir şey, ağın bir bütün olarak işlevidir. Bazı önemli çıkarımlar bundan kaynaklanıyor.

• Geleneksel ticaretin işlemlerini doğrulamak için yeni bir yol yaratarak gereksiz hale gelebilir.

• Mesela borsa işlemleri neredeyse blok taşıtta eş zamanlı hale gelir - örneğin, bir tapu sicili gibi bütünüyle kamuya açık tutulabilir. Ve ademi merkeziyetçilik zaten bir gerçekliktir.

• Küresel bir bilgisayar ağı, Bitcoin işlemlerini kaydeden veritabanını ortak olarak yönetmek için blockchain teknolojisini kullanır.

• Yani, Bitcoin kendi ağı tarafından yönetilir ve herhangi bir merkezi otorite değildir. Yerelleştirme, ağın kullanıcı-kullanıcı (ya da eşler arası) temelinde çalıştığı anlamına gelir. Bu mümkün kılan toplu işbirliği biçimleri araştırılmaya başlıyor.

3-Blockchain (Blok Zinciri) Çalışma Mantığı

• Bir elektronik resim düşünelim ki bir ağ üzerinden binlerce kez kopyalanıyor. Daha sonra ise ağ üzerinden tablonun düzenli olarak sürekli güncellenebildiğini düşünelim. Bu sürekli güncellenerek kopyalanan ağ tablosuna Blockchain ile istenen her yerden ulaşılabilmesi mümkün hale geliyor

• Blockchain teknolojisi ile sürekli olarak mutabık olunan veriler blok zincirinde tutulur ve veritabanında saklanır. Bu özellikleri sayesinde ağın çok faydalı şekilde kullanılması mümkün olur.

• Bunun dışında Bloknot veritabanı ise her hangi bir yerde depolanmamakla birlikte tutulan tüm kayıtlar genel olarak herkese açıktır ve doğrulanması mümkündür.

• Özellikle hack edilebilmesi için gerekli olan bir merkeziyetçi ortamda tutulmadığı için kötü niyetli kişiler tarafından sabote edilmesi söz konusu değildir.

• Dünya üzerinde milyonlarca bilgisayarda barındırılan verilere internet olan her ortamdan herkesin erişmesi mümkündür

• Ağdaki tüm işlemlerin kanıtının olması nedeniyle kripto para Bitcoin’de blockchain teknolojisini kullanıyor.

• Burada yer alan her bir blok işlemlerin tamamını kaydetmekte olan blok zincirinin güncel bir parçasıdır ve tamamlandığında ise blok zincirine kalıcı olarak yerleşir. Her bir bloğun tamamlanmasının ardından yeni bir blok oluşur

• Blockchain için Bitcoin protokolünü incelediğimizde blockchain veritabanı sisteme katılan tümdüğümler tarafından paylaşılır, böylece blockchain’in tam kopyası yürütülmekte olan tüm Bit Pass işlemlerinin kayıtlarına sahiptir.

• Bu özellik sayesinde geçmişte bir noktadan belirli bir adrese ne kadar değerde olduğu gibi bilgiler hakkında bilgiler verir.

• Blockchain’in sürekli olarak büyümesi depolama sorunları nedeniyle problem olarak düşünülmekle birlikte madencilerin her 10 dakikada bir blok zincirine yeni bir halka eklediğini belirtelim

• Bitcoin durumunda, blok zincirinde yeni bir blok yaklaşık on dakikada bir oluşturulur.

• Bu blok, gerçekleşen yeni işlemleri doğrular ve kaydeder veya “onaylar”. Bunun gerçekleşmesi için “madenciler” bir iş kanıtı sağlamak için güçlü bilgi işlem donanımından yararlanır

• Bu bloğu ve içerdiği işlemleri doğrulayan bir sayıyı etkili bir şekilde yaratan bir hesaplamadır.

• Teknik olarak gerçek bitcoin neredeyse anında aktarılsa bile, bitcoin işleminin etkili bir şekilde tamamlanabilmesi için bu onayların birkaçı alınmalıdır

• Son aylarda bitcoin'in sorun yaşadığı yer burası. Bitcoin işlemlerinin sayısı arttıkça, nispeten zor 10 dakikalık blok oluşturma süresi, tüm işlemlerin ve geribildirimlerin gerçekleşebildiğini teyit etmenin daha uzun zaman alabileceği anlamına gelir.

• Bazı alt koinlerde, bu biraz farklı. Litecoin ile iki buçuk dakika gibi daha fazla, Ethereum'da ise blok süresi sadece 10-20 saniyedir, bu nedenle onaylar çok daha hızlı gerçekleşir

• Böyle bir değişimin bariz faydaları vardır, ancak blokların daha hızlı bir oranda üretilmesiyle, daha büyük bir hata olasılığı vardır

• Blockchain üzerinde çalışan bilgisayarların yüzde 51'i bir hata kaydederse, bu, neredeyse kalıcı olur ve daha hızlı bloklar üretmek, daha az sistem üzerinde çalışmaktadır.

SONUÇ

• Özetle bu blok zinciri önümüzdeki yıllarda çok fazla hayatımıza işlemeye başlayacak. Güvenilir ,şeffaf, pratik ve hızlı olması dolayısı ile pek çok kurum ve kuruluş kendini güncelleyerek bu blok zincirine geçiş yapacaktır. kim bilir yakın zamanda belkide kurbanlıklarımızı bile kripto zincirler üzerinden alıp satacağız :)

KAYNAK-1
KAYNAK-2
KAYNAK-3
GÖRSEL-1
GÖRSEL-2