Mısır Asansörü

Arşivci kurumların dosyaları arasında parmaklarıyla adeta mekik dokur. Bu işin getirdiği hastalıklardan biri olan karpal tünel sendromu iş emeğinizin karşılığı olan bilgiye gidişinizden dudyuğunuz emektar keyifle tedavi olur.Bilgiyi ise arşiv sektörünün iç işleyişi gereği tasnif ve sınıflandırma yaparak elde edersiniz. Bilgi güçtür klişesi en işe yarar yücelme elde varınızdır.Sizi iyileştiren bilginizdir. Örneğin koca Total kurumunun her bir departmanına ait her türlü bilgi ve belgeye hakim seviyedeki hafıza kültürünüz ve iş meziyetleriniz sizi göklere çıkarmalıdır da zaten. Nitekim bu öngörünün neticesinde oluşan kas ve beyin yorgunluğu içerisinde kritik edici marksist doğanız açığa çıkar ve birdenbire hiçbir rahatsız edici detayı göz ardı edemediğinizi anlarsınız. O iş gününde arşivci olarak transpalet adlı taşıma aracımla asansöre doğru ilerledim. Yapay zeka bu asansörü katlarda konumlandırılmış tuşların aşağı ve yukarı oklarına basılmasına göre yönlendiren bir program belirlemiş. Aşağı bastım. Fakat yapay zeka uyarıcısı max ağırlık 150 kilo belirteci ile bana alarm zillerini fısıldama yoluna gitti. Böyle bir anda kurumun iş akışı gereği gerçekleşen trafikte bir takım yol arkadaşlarınız türer ve onlar asansörde yapay zekanın dışladığı yük sahibi erken emektarın 14. şahıs olduğunu hisstettirirler. Yüklü kişi olarak 14.sünüzdür çünkü yapay zekanın bir diğer uyarıcı belirteci ise max 13 person şeklindedir. 14. olarak yerinizi terk etmeniz gerektiğine yasa biçimi gözüyle bakıp dikkatli bir hareketle 150 kiloya sebep olan yükünüzü de alıp saygı gösterir ve sonraki asansörü beklemek üzere çıkarsınız . Aslında diğerleri sonradan gelip kiloyu 150'nin üzerine çıkarmış olsalar da bunu unutun.
Dünya göz hastanesinde arşivcilik görevi yaparken hastanenin profesörlerinden Hamdi Er bir telefonda yıllık izni ile ilgili olarak şöyle diyordu: "Bu kurum Malatya minibüsü gibi davranıyor.Yolcuları kendisi seçiyor."Malatyalı sağlıkçı arkadaş Muzaffer onu desteklercesine şunu tekrar ediyordu:"Doğru diyor. Malatya'da minibüse şöförün seçtiği insanlar biner" Yapay zeka bir Malatya minibüsü gibi varoş yolcularını seçerek alır.Bir de yazar dostum Cezmi Ersöz bahseder aynı durumdan. Kafka Market adlı kitabında İstanbul'da Karlı Bir Günde İşe Gitme Kahramanlığı başlıklı yazısında Üst Göztepe'den Çarşıkapı'daki işine gittiği günü anlatır mahalli yazar diliyle.Yola çıktığı bu karlı günde Üst Göztepe'deki ilk durağında meşhur şöfor Arap Talat'ın yolcu seçmesine ve sıra bilincine sahip olmamasına sitem eder yazar. Der ki: Arap Talat kafasını penceresinden soğuk havaya çıkartır ve sen ikinci sıradaki, sen kırmızı atkılı bayan, siz gözlüklü bayan diye çağırarak genelde bayan ağırlıklı olan yolcularını seçer yoluna devam eder. Anlaşılan seçmeyi söz konusu etmedikleri hedef kitle varoluşun varoş versiyonu olanlardır.Profesör Hamdi Er'in Malatya minibüsünde, Arap Talat'ın Üst Göztepe minibüsünde ve Total'in yapay zeka programlı asansöründe tasnif ve sınıflandırma bu yolla yapılır. Peki yapay zeka asansörden indim de yapay zekanın yapay seçimlerine eleştirisiz mi kaldım? Benim haksız inişime köstek olan insanlara bir çift laf söylemedim mi? Ben değil miydim bilgi güçtür deyip yükselen ve ben değil miydim tasnif ve sınıflandırma arşivcinin işidir diyen? O anda tasnif edip sınıflandırdım ve konuştum onlara:

• İlk asansör böyle miydi? Tarihin ilk asansöründe yük taşıyana öncelik tanınırdı.Yoksa bugün Mısır pramitleri olmazdı.İyi çalışmalar...
  Şık giyimli ve profesyonel ifadeliler gözlerini benden alamadı ama yapay zeka aramızdaki kapıyı yavaşça kapatıyordu.Ben ise sonraki asansörle inerken aklıma Atillla Atalay'nın kitabı olan SIDIKA adlı eserin dizi uyarlamasını getirmiştim. Orada Sıdıka'nın abisi rolünde yer alan Baturalp rol adlı karakter bir yürüyen merdivenden aşağıya düşüp kafasını yere vuruyordu.Eve döndüğünde alnında yürüyen merdivenin üretim şirketi olan Otis yazısının izleri vardı. Buradaki Otis kelimesi aynı zamanda modern asansörün de mucidi olan Elisha Otis'in soyadının markalaşmasının sonucudur. Bir çok asansörde ve yürüyen merdivenlerin sonunda bu Otis markasına rastlarsınız. Asansördern indiirildiğim sırada insanlar alnımda keriz yazısı mı görüyordu bilmem ama
  onların alnında ben Otis yazısı görüyordum.Yani ben iniyordum onlarsa düşüyordu. Tasnif ve sınıflandırmayı ben böyle yaptım.